آيه غنيمت

آيه خمس و غنيمت

(آيه غنيمت)

(آيه 41 انفال، در باره خمس)

آيه 41 سوره انفال «آيه خمس» نام دارد:((وَاعْلَمُواْ أَنَّمَا غَنِمْتُم مِّن شَيْءٍ فَأَنَّ لِلّهِ خُمُسَهُ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِى الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ إِن كُنتُمْ آمَنتُمْ بِاللّهِ...) ؛ )"و بدانيد كه هر چيزى را به غنيمت گرفتيد يك پنجم آن براى خدا و پيامبر و براى خويشاوندان [او] و يتيمان و بينوايان و در راه‌ماندگان است اگر به خدا ايمان آورده‌ايد… ".

در باره اين آيه، سه موضوع مهم قابل طرح است:

1. مراد از غنيمت چيست؟

2. مصداق ذى‌القربى چه کسانى هستند؟

3. سهام خمس چند قسم است؟

اهل‌سنّت غنيمت را مختص به غنائم جنگى‌اى مى‌دانند که مسلمانان با جنگ از کفار به دست مى‌آورند؛ اما اماميه غنيمت را اعمّ از غنائم جنگى و معادن و گنج‌ها و سودهاى حاصل از تجارت و زراعت و صنعت، افزون بر خرج ساليانه و آن‌چه از ژرف‌کاوى درياها بدست مي‌آيد و… مى‌داند.

به عقيده شيعه (فقهاى اماميه) مراد از ذى‌القربى، ائمه معصوم (ع) هستند؛ اما اهل‌سنّت در مصداق ذى‌القربى اختلاف دارند که آيا مراد فقط بنى‌هاشم است يا به اضافه بنى‌عبدالمطلب يا تمام قريش يا کسانى که صدقه بر آنان حرام است و….

برخى گفته‌اند: اين آيه ناسخ آيه انفال (آيه اول سوره انفال) است؛ اما علماى اماميه اين قول را نمي‌پذيرند.