اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی الجزء : 1 صفحة : 4422
مصحف عبدالله بن مسعود
مصحف ابنمسعود
(مصحف عبدالله بن مسعود)
(مصحف تهيه شده توسط عبدالله بن مسعود)
از جمله مصاحف صحابه، مصحف ابنمسعود
است. وى از اصحاب دانشمند پيامبر (ص) و از نخستين اسلامآورندگان، و جزء چهار نفرى
است که پيامبر (ص) فرمود قرآن را از ايشان (عبدالله بن مسعود، سالم مولى حذيفه، معاذ
بن جبل، اُبيّ بن کعب) فراگيريد. وى صاحب مصحفى با ويژگىهاى ذيل بود:
1. اختلاف در ترتيب سورهها در مقايسه
با مصحف عثمانى؛
2. حذف سوره حمد به دليل عدم نياز به
کتابت آن با توجه به اين که همگان آن را از بر بودند و نيز معوذتين، با اين توجيه که
اين دو سوره صرفاً براى تعويذ و دفع سحر و چشمزخم نازل شدهاند البته گروهى در صحت
اين انتساب ترديد کردهاند؛
3. اختلاف قرائت وى با نص مشهور در بسيارى
از آيات؛
4. داشتن اضافات تفسيرى.
مصحف ابنمسعود پيش از نشر مصحف عثمانى
و پس از آن شهرت بسزايى داشت و رقيبى براى مصحف عثمانى به شمار مىآمد.
متأسفانه از اين مصحف- همانند ديگر مصحفها
- اثرى در دست نيست.
سيوطى از «کتاب المصاحف» ابن أشته ترتيب سورهها در مصحف ابن مسعود را به شرح ذيل
نقل ميکند:
در اين فهرست علاوه بر سورههاى فلق و ناس (معوّذتَين) و حمد، سه سوره
ديگر، يعني: ق (50) ، حديد (57) ، و حاقه (69) ، هم از قلم افتاده است.
ابن نديم به نقل از فضل بن شادان فهرستى ارائه ميدهد که در موارد متعدد
با ترتيب ابن اشته مخالف است.
[1]زركشي ، محمد بن بهادر ، 745 - 794ق;البرهان
فى علوم القرآن(باحاشيه);جلد2;صفحه (127-128)
[2]سيوطي ، عبد الرحمان بن ابي بكر ،
849 - 911ق.;الاتقان فى علوم القرآن;جلد1;صفحه (244-94)و(65-80)
[3]زنجاني ، ابو عبد الله بن نصر الله ،
1309 - 1360ق.;تاريخ القرآن;صفحه 145
[4]شاهين ، عبد الصبور;تاريخ القرآن;صفحه
(131-148)
[5]راميار ، محمود ، 1301 - 1363;تاريخ قرآن;جلد1;صفحه
(353-364)
[6]ابياري ، ابراهيم ، -1994م.;الموسوعة
القرآنية;جلد1;صفحه 340
[7]معرفت ، محمد هادي ، 1309 -1385.;التمهيد
فى علوم القرآن;جلد1;صفحه (312-323)
اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی الجزء : 1 صفحة : 4422