آيه صديقون

آيه صديقون

(آيه 19 حديد، در باره منزلت صديقان و شهداء)

به آيه 19 سوره حديد «آيه صديقون» مى‌گويند:((وَ الَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَ رُسُلِهِ أُولئِكَ هُمُ الصِّدِّيقُونَ وَ الشُّهَداءُ عِنْدَ رَبِّهِمْ لَهُمْ أَجْرُهُمْ وَ نُورُهُمْ وَ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ كَذَّبُوا بِآياتِنا أُولئِكَ أَصْحابُ الْجَحِيمِ) ؛ «كسانى كه به خدا و رسولانش ايمان آوردند آنها صديقين، و شهداء نزد پروردگارشان هستند، بر آنها است پاداش (اعمال) شان، و نور (ايمان) شان، و كسانى كه كافر شدند و آيات ما را تكذيب كردند اصحاب دوزخند». )

«صديق» صيغه مبالغه از «صدق» است و به معناي كسى است كه سرتاپا راستى است، كسى كه علمش گفتارش را تصديق مى‌كند، و نمونه كامل صداقت است. «شهداء» جمع «شهيد» از ماده «شهود» به معناي «حضور توام با مشاهده» است، خواه با چشم ظاهر باشد يا چشم دل. در اين آيه، ممکن است مراد از شهداء، «شاهدان بر اعمال» باشد، همانگونه كه از آيات ديگر قرآن استفاده مى‌شود كه پيامبران گواه اعمال امتهاى خود هستند، و پيامبر اسلام «ص» گواه بر آنها، و بر امت اسلامى است، و مسلمانان نيز شاهد و گواه بر اعمال مردمند. و ممکن است به همان معنى شهيدان‌ راه خدا باشد، يعنى افراد مؤمن اجر و پاداش شهيدان را دارند، و به منزله شهداء محسوب مى‌شوند. البته جمع ميان هر دو معنا نيز ممكن است، به خصوص اينكه در قرآن مجيد واژه شهيد و شهداء غالبا به گواهان بر اعمال و مانند آن اطلاق شده است. به هر حال خداوند مؤمنان راستين را در اينجا به دو وصف توصيف مى‌كند: صديق و شهيد، و اين نشان مى‌دهد كه منظور از مؤمنان در آيه مورد بحث مقام بالايى از ايمان است، و الا يك مؤمن عادى چگونه مى‌تواند اين دو وصف را به خود اختصاص دهد؟

در قرآن مجيد جمعى از پيامبران بزرگ و مانند آنان به عنوان «صدق» توصيف شده‌اند از جمله ابراهيم (سوره مريم، آيه 41) ، ادريس پيامبر (سوره مريم، آيه 56) و حضرت مريم (سوره مائده، آيه 75) . و در بعضى از آيات قرآن «صديقين» همرديف پيامبران ذكر شده‌اند (سوره نساء، آيه 69) .