اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی الجزء : 1 صفحة : 403
آيه زكات ( 103 توبه )
آيه زكات ( 103 توبه )
(آيه 103 توبه، در باره زکات اموال)
به آيه 103 سوره توبه آيه زکات
مىگويند:((خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً
تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَكِّيهِم بِهَا وَصَلِّ عَلَيْهِمْ إِنَّ صَلاَتَكَ سَكَنٌ لَّهُمْ
وَاللّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ) ؛ )از اموال آنان صدقهاى بگير تا به وسيله آن پاك
و پاكيزهشان سازى و برايشان دعا كن زيرا دعاى تو براى آنان آرامشى است و خدا شنواى
داناست.
زکات به معناى رشد حاصل از برکت دادن
خدا و همچنين به معناى پاک کردن آمده است. در اين آيه، به بُعد اخلاقي، روانى و اجتماعى
زکات اشاره شده است: نخست اين که زکات مايه پاکى و رشد است؛ يعنى زکاتپردازان را از
رذايل اخلاقى همچون دنياپرستي، بخل و امساک پاک کرده، نهال نوعدوستى و سخاوت و توجه
به حقوق ديگران را در آنها پرورش مىدهد.
و ديگر اين که مفاسد و آلودگىهاي ناشي
از فقر و فاصله طبقاتى و محروميت گروهى در جامعه، با انجام اين فريضه الهى برچيده،
و صحنه اجتماع از اين آلودگى پاک، و يک نوع همبستگى اجتماعى و پيشرفت اقتصادى در سايه
اين قانون تأمين مىشود.
در آيه 60 همين سوره به موارد مصرف زکات
اشاره شده است:((إِنَّمَا الصَّدَقَاتُ لِلْفُقَرَاء
وَالْمَسَاكِينِ وَالْعَامِلِينَ عَلَيْهَا وَالْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَفِي الرِّقَابِ
وَالْغَارِمِينَ وَفِي سَبِيلِ اللّهِ وَابْنِ السَّبِيلِ فَرِيضَةً مِّنَ اللّهِ وَاللّهُ
عَلِيمٌ حَكِيمٌ) ؛ )«صدقات تنها به تهيدستان و بينوايان و متصديان
[گردآورى و پخش] آن و كسانى كه دلشان به دست آورده مىشود و در [راه آزادى] بردگان
و وامداران و در راه خدا و به در راه مانده اختصاص دارد [اين] به عنوان فريضه از جانب
خداست و خدا داناى حكيم است».
به جهت ذکر موارد مصرف زکات، از اين آيه
نيز برخي به آيه زکات تعبير آوردهاند، اما غالباً به آن، «آيه صدقات» گفتهاند.
[1]مكارم شيرازي ، ناصر ، 1305 -;تفسير نمونه;جلد8;صفحه
117
[2]منصور ، عبدالحميد يوسف;نيل الخيرات فى
القراءات العشرة;جلد9;صفحه 377
[3]فخر رازي ، محمد بن عمر ، 544 - 606ق.;التفسيرالكبير;جلد16;صفحه
(177-180)
اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی الجزء : 1 صفحة : 403