اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی الجزء : 1 صفحة : 3746
قرائن توقيفيت ترتيب سور
قرائن توقيفيت ترتيب سور
(شواهد توقيفى بودن ترتيب موجود سورههاي
قرآن)
بين محققان علوم قرآنى اختلاف است که
آيا ترتيب سورهها در قرآن فعلى توسط پيامبر اکرم (ص) معين شده است و تخلف از آن جايز
نيست، يا اصحاب، خود به چينش قرآن اقدام و سرانجام بر آن اتفاق کردهاند؟ به عبارت
ديگر، آيا اين ترتيب سورهها توقيفى است يا اجتهادي؟
بعضى از طرفداران توقيفى بودن ترتيب سورهها،
قرائنى را براى ترتيب چينش سورهها در قرآن موجود ذکر و ادعا کردهاند. اين قرائن نشاندهنده
توقيفى بودن ترتيب موجود سورهها و صدور آنها از حکيم است. اين قرائن عبارتند از:
1. تشابه به حسب حروف، آنچنان که در
سور حواميم موجود است؛
2. موافقت اول هر سوره با آخر سوره قبل؛
مثل موافقت معنايى آخر سوره حمد با اول سوره بقره؛
3. توازن در لفظ؛ مثل آخر سوره «تبّت» و اول سوره «اخلاص»؛
4. تشابه محتوايي مجموعه آيات يک سوره با سوره ديگر؛ مثل سوره «الضحي»
و «المنشرح».
[1]زركشي ، محمد بن بهادر ، 745 - 794ق;البرهان
فى علوم القرآن(باحاشيه);جلد1;صفحه 260
[2]سيوطي ، عبد الرحمان بن ابي بكر ،
849 - 911ق.;الاتقان فى علوم القرآن;جلد3;صفحه 381
اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی الجزء : 1 صفحة : 3746