قرائت ابن عامر يحصبي

قرائت ابن عامر يحصبي

(ويژگى‌ها، اصول و شيوه قرائت ابن‌عامر، يکى از قاريان هفتگانه)

يکى از قرائات‌سبع، قرائت ابن‌عامر است. ابونعيم (ابوعمران) بن عبدالله بن عامر يحصبى دمشقى (م 118 ق) در زمان عمر بن عبدالعزيز، امام مسجد دمشق (جامع اموي) و قاضى و پيشواى دينى آن ديار و يکى از تابعان ساکن دمشق و از کهنسال‌ترين قرّاى سبعه به شمار مى‌رود و بر جسته‌ترين استادان روايى را داشته است.

ابن‌عامر قرآن را بر جماعتى از صحابه پيامبر (ص) همچون عثمان بن عفان، فضالة بن عبيد، واثلة بن اسقع و ابودرداء قرائت کرد.

در اسناد قرائت ابن‌عامر نُه قول ديده مى‌شود که درست‌ترين آن‌ها اين است که وى قرآن را بر مغيرة بن شهاب قرائت کرد.

عجلى و نسائى او را ثقه دانسته و مُسلِم نيز حديث وى را در صحيح خود آورده است. برخى از ويژگى‌هاى قرائت ابن عامر به شرح ذيل است:

1. ذکر «بسمله» ميان هر دو سوره، و تلاوت آن به صورت وصل و سکت؛ به جز بين سوره انفال و برائت که بدون «بسمله» و با رعايت قانون سکت و وصل تلاوت مى‌شود؛ همانند قرائت ابوعمرو؛

2. تلاوت با رعايت توسط در مدّ متصل و مدّ منفصل؛

3. ادغام ذالِ «إذ» در برخى حروف؛ بنا بر روايت هشام.

اصول قرائت ابن‌عامر دمشقي:

1. ادغام: ادغام «ت» تأنيث در «ث»، «ص» و «ظ» مانند ابوعمرو بصرى و همچنين ادغام «ذ» از فعل «اخذ» و صيغه مزيد آن در «ت» اخذتم…؛

2. مدّ: مدّ متصل و مدّ منفصل هر دو را مانند عاصم کوفى و کسائى با توسط قرائت کرده است؛

3. ابراهيم: نام حضرت ابراهيم را «ابراهام» خوانده است.

شيوه ابن‌عامر شامى را سنگين و گرانمايه و قوام‌يافته وصف کرده‌اند. البته راويان قرائت وى نوعاً اين سنگينى و وقار را در تلاوت قرآن، دستخوش افراط ساخته و از حدّ اعتدال بيرون برده‌اند.