فواتح سُوَر

فواتح سُوَر

(آيات آغازگر سوره‌ها، و دسته‌بندى محتوايى آن‌ها)

يکى از مباحث مهمى که قرآن‌پژوهان از ديرباز به آن پرداخته‌اند، فواتح سور و چگونگى آغاز سوره‌ها است.

سوره‌هاى قرآن کريم با ده‌گونه تعبير و بيان آغاز شده‌اند که قرآن‌پژوهان با عنوان «فواتح سُوَر» از آن‌ها ياد مى‌کنند و عبارتند از:

1. ستايش خداوند (فواتح تحميدى) و تنزيه خداوند (فواتح تسبيحى) ؛

2. حرف ندا (فواتح ندايى) ؛

3. حروف تهجى (حروف مقطعه قرآن) ؛

4. جمله‌هاى خبرى (فواتح خبرى) ؛

5. قسم و سوگند (فواتح قَسَمى) ؛

6. شرط (فواتح شرطى) ؛

7. صيغه امر (فواتح امرى) ؛

8. استفهام (فواتح استفهامى) ؛

9. دعا و نفرين (فواتح دعايى) ؛

10. تعليل (فواتح تعليلى) .

ابن‌ابى‌الإصبع کتاب مستقلى درباره فواتح سور به نام الخواطر‌ السوانح فى أسرار الفواتح نگاشته و سيوطى گزيده‌اى از آن را در الإتقان آورده است.