عناصر قصص قرآن

عناصر قصص قرآن

(اجزاى اصلى تشکيل‌دهنده قصه‌هاى قرآنى)

مهم‌ترين موارد اشتراک عناصر قصه‌هاى قرآن با ديگر قصه‌ها عبارتند از:

1. شخص يا اشخاصى که قصه به او مربوط است؛

2. اصل حادثه‌اى که قصه را تشکيل مى‌دهد؛

3. ادبيات قصه.

درباره عنصر اول، در قصه‌هاى قرآن گاهى به اسم شخص يا اشخاص تصريح نمى‌شود و با ذکر برخى اوصاف به آن‌ها اشاره مى‌شود؛ چنان‌که در داستان حضرت موسى و خضر (ع) و جوانى که همراه حضرت موسى (ع) بود مى‌فرمايد:((فَوَجَدَا عَبْدًا مِّنْ عِبَادِنَا آتَيْنَاهُ رَحْمَةً مِنْ عِندِنَا وَعَلَّمْنَاهُ مِن لَّدُنَّا عِلْمًا))(کهف// 65). در اين آيه، اسم شخصى که حضرت موسى (ع) و جوان همراهش با او برخورد مى‌کنند ذکر نشده و فقط به ذکر اوصاف او بسنده شده است.

درباره عنصر دوم (اصل حادثه)، در غالب موارد بدون اين‌که مکان يا زمان واقعه بيان شود، به ذکر محتواى حادثه اکتفا شده است؛ اما در مواردى که زمان يا مکان واقعه در بيان سير حادثه دخيل و حاوى نکته مهم يا مفيدى است، زمان يا مکان حادثه تعيين مى‌شود؛ چنان‌که در داستان حضرت يوسف مى‌خوانيم:((وَجَاؤُواْ أَبَاهُمْ عِشَاء يَبْكُونَ))(يوسف// 16). در اين آيه، زمان آمدن فرزندان يعقوب (ع) با حالت گريان نزد پدرشان معين شده است.

و اما درباره عنصر سوم (ادبيات قصه و سبک بيان واقعه) به‌گونه‌اى در قرآن عمل شده است که آن را پرجاذبه، زنده و اثرگذار کرده است.