اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی الجزء : 1 صفحة : 3351
طبقه اول قُرّاء
طبقه اول قُرّاء
(قاريان عهد پيامبر (ص) از ميان صحابه)
نخستين طبقه از قاريان، همان صحابه هستند
که در عهد پيغمبر اکرم (ص) به تعليم و تعلم اشتغال داشتند و جمعى از ايشان همه قرآن
را جمع کرده بودند؛ از آن جمله، بانويى به نام امورقه دختر عبدالله بن حارث است.
چند تن از اين طبقه به تعليم قرائت قرآن
شهرت داشتند که عبارتند از: امام على (ع) ؛ عثمان؛ ابىّ بن کعب؛ زيد بن حارثه؛ عبدالله
بن مسعود؛ ابوموسى اشعري.
آيتالله معرفت در اين باره مىنويسد:
«طبقه اول: در عهد پيامبر (ص) بزرگان صحابه، قرآن را به همان نحوى که نازل
مىشد، از پيامبر فرا مىگرفتند و چه بسا پيامبر (ص) برخى از آنان را به بلاد و قبايل
ديگر مىفرستاد تا مردم را به اسلام خوانده، آياتى از قرآن را براى آنان قرائت کنند
و قرآن را به آنان بياموزند. شأن صحابه برگزيده و بهويژه بزرگان صحابه در آن زمان،
اين بود؛ ولى شمارى از آنان مختص به اين کار و در نشر و تعليم قرآن، مرجع ديگران بودند.
اينان پنج تن بودند که مقدم بر همه، على بن ابىطالب (ع) بود و پس از وى عبدالله بن
مسعود و ابى بن کعب و ابودرداء قرار دارند. پنجمين آنان زيد بن ثابت بود که از نظر
سن از همه کوچکتر و از نظر شأن و عنوان از همه آنان پايينتر بود…. اينان طبقه اول قاريان هستند که در عهد پيامبر
(ص) امر قرائت مردم را به عهده داشتهاند و اسناد قرائتها در زمانهاى بعد به اينان
منتهى مىشود.
اما کسان ديگرى که در عهد پيامبر (ص) و پس از وفات آن حضرت قرآن را جمعآورى
کردهاند، اهميت چندانى در امر قرائت نداشتند. ابوموسى اشعرى، معاذ بن جبل و سالم مولى
ابىحذيفه از آن جملهاند.
[1]طباطبايي ، محمد حسين ، 1281 - 1360;قرآن
دراسلام;صفحه 204
[2]معرفت ، محمد هادي ، 1309 -1385.;التمهيد
فى علوم القرآن;جلد2;صفحه 169
[3]ذهبي ، محمد بن احمد ، 673 - 748ق.;معرفة
القراء الكبارعلى الطبقات والأعصار;صفحه 24
اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی الجزء : 1 صفحة : 3351