اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی الجزء : 1 صفحة : 328
آيه اكمال دين
آيه اكمال دين
(آيه 3 سوره مائده، در باره اکمال دين
به سبب تعيين على (ع) به امامت)
آيه 3 سوره مائده را آيه اکمال
و يا آيه اکمال دين ناميدهاند:(… الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُواْ مِن
دِينِكُمْ فَلاَ تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ
عَلَيْكُمْ نِعْمَتِى وَرَضِيتُ لَكُمُ الإِسْلاَمَ دِينًا …) ؛ امروز كسانى كه كافر شدهاند از [كارشكنى
در] دين شما نوميد گرديدهاند پس از ايشان مترسيد و از من بترسيد امروز دين شما را
برايتان كامل و نعمتخود را بر شما تمام گردانيدم و اسلام را براى شما [به عنوان] آيينى
برگزيدم .
در اين که منظور از اليوم در اين آيه چيست و آن چه روزى بود
که چهار نکته مهم در آن، يکجا جمع شده (کافران در آن مأيوس شدهاند؛ دين کامل شد؛
نعمت خدا تکامل يافت؛ و خداوند اسلام را دين نهايى مردم جهان قرارداد) ميان مفسران
سخن بسيار است. به اجماع علماى شيعه و به عقيده برخى از مفسران اهلسنّت، اين آيه در
قضيه غديرخم (نصب حضرت على (ع) توسط حضرت محمد (ص) به امامت و جانشينى خود) نازل شده
است. رسول خدا (ص) هنگام نزول آيه اکمال فرمود: اکمال دين و اتمام نعمت و رضاى
پروردگار، به اعلام جانشينى و ولايت على (ع) توسط من به شما مردم بود.
علامه امينى در الغدير و ميرحامدحسين در عبقاتالانوار با تتبع در کتابهاى
اهلسنّت شواهد بسيارى از آنان در تأييد و اثبات نزول اين آيه در شأن حضرت على (ع)
آوردهاند.
اما برخى از مفسران اهل سنت احتمالات ديگرى را نيز مطرح کردهاند از جمله:
1. منظور از اليوم روز عرفه آخرين حج پيامبر (ص) است.
2. مراد روز فتح مکه است.
3. ظهور و بعثت پيامبر (ص) است.
4. روزى است که احکام اسلامى درباره گوشتهاى حلال و حرام نازل شد که در
آيه، احکام آن آمده است.
دلايل و شواهد و روايات فراوانى وجود دارد مبنى بر اين که نزول آيه اکمال
در روز غدير خم بوده است که به دليل رعايت اختصار از آن صرفنظر کرده، دانشپژوهان
را به تفاسير شيعه و اهلسنّت ذيل آيه شريفه ارجاع مىدهيم.
نيز ر.ک: آيه تبليغ.
[1]سيوطي ، عبد الرحمان بن ابي بكر ،
849 - 911ق.;الاتقان فى علوم القرآن;جلد1;صفحه 75
[2]مكارم شيرازي ، ناصر ، 1305 -;تفسير نمونه;جلد4;صفحه
(263-271)
[3]سبحاني ، جعفر ، 1308 -;الايمان والكفرفى
الكتاب والسنة;جلد1;صفحه 244
[4]منصور ، عبدالحميد يوسف;نيل الخيرات فى
القراءات العشرة;جلد5;صفحه 167
[5]فخر رازي ، محمد بن عمر ، 544 - 606ق.;التفسيرالكبير;جلد11;صفحه
(136-140)
اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی الجزء : 1 صفحة : 328