اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی الجزء : 1 صفحة : 3149
سوره هشتاد و
پنجم قرآن
سوره بروج
(سوره هشتاد
و پنجم قرآن)
(هشتاد و پنجمين
سوره قرآن)
«بروج» جمع برج و به معناى قصر يا عمارت و محل
بسيار بلند و مرتفع است و به معناى شىء ظاهر و آشکار نيز بهکار رفته، و در اين سوره
به معناى ستارههاى درخشان آسمانى است که براى اهل زمين به صورت اجرام نورانى جلوهگر
مىشوند. چون واژه «بروج» در ترسيم عظمت و شگفتىهاى آسمان جايگاه اساسى و مهمى دارد،
عنوان سوره قرار گرفته است.
در نخستين آيه اين سوره به آسمان داراى برجها
سوگند ياد شده است. برجهاى آسمان جايگاه و خط سير ستارگان در آسمان است. بعضى نيز
آن را برجهاى دوازدهگانه فلکى دانستهاند. اين سوره هشدار و تهديدى است به کسانى
که مؤمنان را تنها به جرم مؤمن بودن آزار مىدادند و اين را آزمايشى از سختىهاى پيش
پاى مؤمنان در راه ايمان و اعتقاد مىداند. داستان «اصحاب اُخدود» که به جرم ايمان
در آتش سوختند و نيز سپاه فرعون و ثمود، نمونهاى از مؤمنانى بيان شده است که در راه
ايمان، بر شدايد فرعونى صبر و مقاومت کردند. اين سوره را سوره «پيامبران» نيز گفتهاند.
ويزگيهاى سوره بروج:
1. داراى 22 آيه، 109 کلمه و 458 يا 468 حرف است.
2. در قرآن کريم، هشتاد و پنجمين و در ترتيب نزول،
بيست و هفتمين سوره است که پس از سوره شمس و پيش از سوره تين فرود آمد.
3. مکّى است.
4. از نظر کميت از سُوَر مفصّل و آخرين سوره از
سورههاى سىوششگانه و از نوع طوال آن به شمار مىآيد.
5. چهاردهمين سورهاى است که با سوگند آغاز مىشود.
6. گفتهاند در اين سوره نسخى رخ نداده است.
مهمترين مطالب سوره بروج:
1. تهديد و هشدار به کافران؛
2. اشاره به داستان أصحاب اخدود براى تقويت روحيه
مسلمانان؛
3. اشاره به داستان فرعون و ثمود؛
4. تبيين سرنوشت سعادتمندانه مؤمنان و صالحان
در قيامت؛
5. عظمت، اصالت و اعتبار قرآن.
[1]فيروز آبادي
، محمد بن يعقوب ، 729 - 817ق;بصائرذوى التمييزفى لطائف الكتاب العزيز;جلد1;صفحه
510
[2]زركشي ، محمد
بن بهادر ، 745 - 794ق;البرهان فى علوم القرآن(باحاشيه);جلد1;صفحه 193
[3]جمعي از محققان;علوم
القرآن عندالمفسرين;جلد1;صفحه 315
[4]راميار ، محمود
، 1301 - 1363;تاريخ قرآن;صفحه 589
[5]مكارم شيرازي
، ناصر ، 1305 -;تفسير نمونه;جلد26;صفحه 323
اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی الجزء : 1 صفحة : 3149