اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی الجزء : 1 صفحة : 3142
سوره واقعه
سوره واقعه
(سوره پنجاه
و ششم قرآن)
«واقعه» به معناى پيشامد و حادثه، يکى از نامهاى
رستاخيز و قيامت است؛ حادثهاى که بىشک واقع خواهد شد، به همين مناسبت سوره را «واقعه»
ناميدهاند.
اين سوره
قيامت كبرى كه در آن مردم دوباره زنده مىشوند و به حسابشان رسيدگى شده وجزا داده مىشوند
و نشانهها و حوادث آن را شرح مىدهد، نخست مقدارى از حوادث هول انگيز آن را ذكر مىكند،
حوادث نزديكتر به زندگى دنيايى انسان، و نزديكتر به زمينى كه در آن زندگى مىكرده،
مىفرمايد: اوضاع و احوال زمين دگرگون مىشود و زمين بالا و پايين و زير و رو مىگردد،
زلزله بسيار سهمگين زمين كوهها را متلاشى، و چون غبار مىسازد، آن گاه مردم را به
طور فهرستوار به سه دسته سابقين و اصحاب يمين و اصحاب شمال، تقسيم نموده، سرانجام
كار هر يك را بيان مىكند.
آن گاه عليه اصحاب شمال كه منكر ربوبيت خداى تعالى
و مساله معاد و تكذيب كننده قرآنند كه بشر را به توحيد و ايمان به معاد دعوت مىكند،
استدلال نموده؛ در آخر گفتار را با يادآورى حالت احتضار و فرا رسيدن مرگ و سه دسته
شدن مردم خاتمه مىدهد.
گفته شده: اين سوره به شهادت مضمون و سياق آياتش
در مكه نازل شده است.
ويژگيهاى سوره واقعه:
1. داراى 96 آيه به عدد کوفى، 97 آيه به عدد بصرى،
99 آيه به عدد حجازى و شامي، 378 يا 370 کلمه و 1703 يا 1756 حرف است.
2. در ترتيب نزول، چهل و ششمين و در مصحف شريف
پنجاه و ششمين سوره است.
3. پس از سوره طه و پيش از سوره شعراء در مکه
و پيش از هجرت نازل شد و مکى به شمار ميآيد؛ جز آيه 81 و 82 که مدنى است.
4. از نظر کمّيّت از سورههاى مفصّل و از نوع
طوال آن و شامل حدود نصف يک حزب قرآن است.
5. از مقاتل بن سليمان نقل شده است که يک آيه
منسوخ دارد.
مطالب سوره واقعه:
1. وقوع قيامت و نشانههاى آن؛
2. تقسيم انسانها به سه گروه «اصحاب شمال، اصحاب
يمين و مقربان»؛
3. انتساب خلقت انسان، نزول باران و رشد گياهان
به خداوند؛
4. ترسيم حالات احتضار.
[1]طباطبايي ، محمد
حسين ، 1281 - 1360;الميزان في تفسير القرآن;جلد19;صفحه 115
[2]سيوطي ، عبد
الرحمان بن ابي بكر ، 849 - 911ق.;الاتقان فى علوم القرآن;جلد1;صفحه 65و41
[3]راميار ، محمود
، 1301 - 1363;تاريخ قرآن;صفحه 587
[4]جمعي از محققان;علوم
القرآن عندالمفسرين;جلد1;صفحه 316
[5]زركشي ، محمد
بن بهادر ، 745 - 794ق;البرهان فى علوم القرآن(باحاشيه);جلد1;صفحه 193
[6]مكارم شيرازي
، ناصر ، 1305 -;تفسير نمونه;جلد23;صفحه 191
[7]هاشم زاده هريسي
، هاشم ، 1317 -;شناخت سوره هاى قرآن;صفحه 412
[8]فيروز آبادي
، محمد بن يعقوب ، 729 - 817ق;بصائرذوى التمييزفى لطائف الكتاب العزيز;صفحه 450
اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی الجزء : 1 صفحة : 3142