اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی الجزء : 1 صفحة : 3063
سوره محمد (ص)
سوره محمد (ص)
(چهل و هفتمين
سوره قرآن)
نام «محمد» چهار بار در قرآن از جمله در آيه 2 اين
سوره آمده، و نام سوره از آن گرفته شده است. سوره، وصفى از کافران و روشها و عملکردهاى
آنان و نيز وصفى از مؤمنان و اعمال نيک و صفات پسنديده آنان است و از نعمتهاى خداوند
به مؤمنان و عقوبتهاى وارد شده بر کافران سخن مىگويد و نيز مقايسهاى است ميان اين
دو جناح حق و باطل در دنيا و آخرت.
نام ديگر اين سوره «قتال» است؛ زيرا که عنصر بارز
جنگ با کفار و فرمان موضعگيرى قاطع مقابل آنان، از پيشانى اين سوره انقلابى آشکار است.
چنانکه از لحن آيات هم پيدا است، اين سوره در مدينه و در دوره قدرت و آمادگى رزمى
مسلمانان نازل شده است.
اين سوره «الذين کفروا» نيز ناميده شده است.
ويژگيهاى سوره محمد (ص) :
1. داراى 38 آيه به عدد کوفى، چهل آيه به عدد
بصرى، 39 آيه به عدد حجازى و شامي، 539 يا 542 کلمه و 2349 يا 2424 حرف است.
2. در ترتيب نزول، نود و پنجمين و در کتاب خدا
چهل و هفتمين سوره است.
3. پس از سوره حديد و پيش از سوره رعد در مدينه
پس از هجرت نازل شد؛ به جز آيه 13 که در مسير هجرت فرود آمد و با معيار زمانى، آن را
نيز مدنى دانستهاند.
4. از نظر کميت، از سُوَر مثانى و داراى مقدارى
کمتر از يک حزب قرآن است.
5. اين سوره دو آيه منسوخ دارد.
مهمترين مطالب سوره:
1. ايمان و کفر و مقايسه موقعيت مؤمنان و کافران
در دنيا و آخرت؛
2. جهاد و دستورهاى فقهى درباره اسيران؛
3. بيان بخشى از حالات منافقان؛
4. روى نياوردن به صلح ذلتبار؛
5. دستور به سير در زمين (جهانگردى) و عبرتگيرى
از سرنوشت اقوام و ملل گذشته؛
6. تشويق به تدبر در قرآن.
[1]سخاوي ، علي
بن محمد ، 558-643ق.;جمال القراء و كمال الاقراء;جلد1;صفحه 182
[2]طباطبايي ، محمد
حسين ، 1281 - 1360;الميزان في تفسير القرآن;جلد18;صفحه 222
[3]راميار ، محمود
، 1301 - 1363;تاريخ قرآن;صفحه 587
[4]جمعي از محققان;علوم
القرآن عندالمفسرين;جلد1;صفحه 317
[5]زركشي ، محمد
بن بهادر ، 745 - 794ق;البرهان فى علوم القرآن(باحاشيه);جلد1;صفحه 194
[6]مكارم شيرازي
، ناصر ، 1305 -;تفسير نمونه;جلد21;صفحه 387
[7]هاشم زاده هريسي
، هاشم ، 1317 -;شناخت سوره هاى قرآن;صفحه 367
[8]فيروز آبادي
، محمد بن يعقوب ، 729 - 817ق;بصائرذوى التمييزفى لطائف الكتاب العزيز;جلد1;صفحه
430
اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی الجزء : 1 صفحة : 3063