responsiveMenu
صيغة PDF شهادة الفهرست
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی    الجزء : 1  صفحة : 3023

سوره قد افلح

سوره مؤمنون

(سوره قد افلح)

(بيست و سومين سوره قرآن)

خداوند در يازده آيه اول اين سوره، صفات مؤمنان از قبيل: خشوع در نماز، اِعراض از لغو، پرداخت زکات، حفظ عفت و امانتدارى را بيان مى‌کند و سپس به خلقت انسان، نعمت‌هاى خدا، دعوت انبيا و معاد مى‌پردازد. به مناسبت ذکر اوصاف مؤمنان در اين سوره و ذکر واژه «مؤمنون» در آيه نخست، نام سوره را «مؤمنون» نهاده‌اند. و به مناسبت کلمه آغازين سوره، به آن سوره «قد أفلَحَ» هم گفته مي‌شود.

مضمون اين سوره دعوت به ايمان به خدا و روز قيامت است و فرق‌هاي ميان مؤمنان و كفار شمرده شده است. صفات پسنديده و فضايى كه در مؤمنان و رذائل اخلاقى و اعمال زشتى كه در كفار هست ذكر شده و به دنبالش مژده‌ها و بيم‌ها داده كه بيم‌هاى آن متضمن ذكر عذاب آخرت و بلاهاى دنيايى است. بلاهايى كه امت‌هاى گذشته را به خاطر تكذيب دعوت حق از بين برد و منقرض ساخت. و از دوران نوح (ع) گرفته از هر امتى نمونه‌اى ذكر كرده، تا به عيسى (ع) رسيده است. گفته شده: سياق آيات اين سوره شهادت مى‌دهد كه اين سوره مكى است‌

ويژگي‌هاى سوره مؤمنون:

1. داراى 118 آيه به عدد کوفى، 119 آيه به عدد قاريان ديگر، 1840 کلمه و 4802 حرف است.

2. در ترتيب نزول، هفتاد و چهارمين و در مصحف شريف بيست و سومين سوره است.

3. پس از سوره انبيا و پيش از سوره سجده در مکه و پيش از هجرت نازل شد.

برخى تنها آيه 4 را که درباره تشريع زکات است مدنى دانسته‌اند؛ ولى در پاسخ مى‌توان گفت اصل تشريع زکات، در مکه بوده است؛ هرچند دستور جمع آورى و ساير احکام آن در مدينه قانونگذارى شد.

4. گفته‌اند دو آيه منسوخ دارد.

5. از نظر کمّيّت، از سُوَر مئين و اندکى کمتر از نيم جزء قرآن است.

مطالب مهم سوره مؤمنون:

1. اوصاف مؤمنان و نشانه‌هاى ايمان؛

2. آفرينش انسان؛

3. داستان کشتى حضرت نوح (ع) ؛

4. داستان حضرت موسى و هارون (ع) و فرعون؛

5. بيان برخى از نعمت‌هاى الهى؛

6. معاد و مسئله حساب و ميزان.


[1]سخاوي ، علي بن محمد ، 558-643ق.;جمال القراء و كمال الاقراء;جلد1;صفحه 449و181
[2]طباطبايي ، محمد حسين ، 1281 - 1360;الميزان في تفسير القرآن;جلد15;صفحه 5
[3]راميار ، محمود ، 1301 - 1363;تاريخ قرآن;صفحه 585
[4]سيوطي ، عبد الرحمان بن ابي بكر ، 849 - 911ق.;الاتقان فى علوم القرآن;جلد1;صفحه 63و43
[5]زركشي ، محمد بن بهادر ، 745 - 794ق;البرهان فى علوم القرآن(باحاشيه);جلد1;صفحه 193
[6]فيروز آبادي ، محمد بن يعقوب ، 729 - 817ق;بصائرذوى التمييزفى لطائف الكتاب العزيز;جلد1;صفحه 329
[7]مكارم شيرازي ، ناصر ، 1305 -;تفسير نمونه;جلد14;صفحه 189
[8]هاشم زاده هريسي ، هاشم ، 1317 -;شناخت سوره هاى قرآن;صفحه 256
[9]جمعي از محققان;علوم القرآن عندالمفسرين;جلد1;صفحه 316
اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی    الجزء : 1  صفحة : 3023
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
صيغة PDF شهادة الفهرست