سُوَر سبع مثاني

سُوَر مثاني

(سُوَر سبع مثاني)

(از اسامى گروهى سوره‌ها)

آراى دانشمندان در تعيين سور مثاني، وجه تسميه و تعريف آن‌ها، مختلف است.

سيوطى مى‌گويد: «مثانى به سوره‌هايى مى‌گويند که پس از مئين قرار مى‌گيرند، و چون ترتيب سوره‌ها بر سبع طوال، آن‌گاه مئين و سپس مثانى است پس از سبع‌طوال نخستين مرتبه به مئين و مرتبه دوم به مثانى تعلق دارد؛ لذا به آن مثانى گفته‌اند».

فراء مى‌گويد: «مثاني، سوره‌هايى هستند که تعداد آياتشان کمتر از يکصد آيه باشد».

طبرسى مى‌گويد: «مثاني، عبارت از سوره‌هايى است که پس از سبع‌طوال قرار دارند». و سپس مى‌گويد: «به نظر برخى از علما مثانى تمام سوره‌هاى قرآن را دربرمى‌گيرد. و دليل آن هم آيه:((الله نزّل أحسن الحديث کتاباً متشابهاً مثانى))(زمر// 23) است و علت خواندن همه سوره‌هاى قرآن به مثانى اين است که خداوند در قرآن امثال، حدود، فرايض و احکام را يکى پس از ديگرى قرار داده و آن‌ها را به هم پيوسته و ضميمه کرده است».

برخى گفته‌اند سوره‌هايى که عدد آيات آن‌ها زير يکصد باشد و نزديک به بيست سوره‌اند، مثانى ناميده مى‌شوند. چون اين‌ها قابل تکرار و کوتاهند بيش از يک مرتبه تلاوت مى‌شوند.

سوره‌هاى فاتحه، بقره، برائت، حج، قصص، نمل، عنکبوت، نور، انفال، مريم، روم، يس، فرقان، حجر، رعد، سبا، ملائکه، ابراهيم، ص، محمد، لقمان، زمر، زخرف، ق، مؤمن، سجده، احقاف، جاثيه، دخان و احزاب را از سوره‌هاى مثانى شمرده‌اند.