سُوَر ال

سُوَر ال

(سوره‌هاى آغاز شده با حروف مقطّعه «ال»)

تعدادى از سوره‌هاى قرآن با حروف مقطعه آغاز مي‌شوند. همين امر سبب شده است که از اين سوره‌ها به صورت گروهى و با نام خاصى ياد مي‌شود. برخى از اين اسامى به شرح ذيل است:

1. سُوَر «ال»: سوره هايى که با حروف مقطعه «ال» آغاز شده‌اند. سوره‌اى که با خصوص اين دو حرف آغاز شده باشد وجود ندارد. اما سوره‌هاى آغاز شده با حروف مقطعه مشتمل بر اين دو حرف عبارتند از: سُوَر «الر» و سُوَر «الم» که توضيح آن در ادامه مي‌آيد.

2. سُوَر «الر»: سوره هايى که با حروف مقطعه «الر» آغاز شده‌اند. سوره هايى که با خصوص اين سه حرف آغاز شده‌اند عبارتند از: يونس، هود، يوسف، ابراهيم، حِجر. و اما سوره‌اى که حرفى اضافه بر اين سه حرف دارد عبارت است از: رعد (المر) .

3. سُوَر «الم»: سوره هايى که با حروف مقطعه «الم» آغاز شده‌اند. سوره هايى که با خصوص اين سه حرف آغاز شده‌اند عبارتند از: بقره، آل عمران، عنکبوت، روم، لقمان، سجده. و اما سوره هايى که حرفى اضافه بر اين سه حرف دارند عبارتند از: رعد (المر) ، اعراف (المص) . از اين سوره‌ها به نام‌هاى «ميمات القرآن» و «ميادين القرآن» نيز ياد مى‌شود.

ابوالحسن على بن محمد سخاوى (558-642 ق) در كتاب جمال القرّاء و کمال الإقراء نقل مي‌کند كه برخى از پيشينيان گفته‌اند: در قرآن، ميادين، بساتين، مقاصير، عرائس، دبابيج، و رياض وجود دارد.

مَيادينِ قرآن: سور و آياتى است که با « الم » آغاز ميشود. ميادين جمع ميدان ميباشد.

بَساتينِ قرآن: سورى است که با « المر » آغاز گردد. بساتين، جمع بُستان و مُعَرَّبِ بوستان است.

مَقاصيرِ قرآن: سور حامدات يعنى سورى هستند که با ماده‌اى از « حمد » آغاز ميشود. مقاصير، جمع مقصوره و بمعنى رواق و ايوان يا شبستان است.

عَرائِسِ قُرآن: سُوَر مسبّحات يعنى سورى است که با تسبيح آغاز گردد. عرائس، جمع عروس است.

دَبابيجِ قرآن: سوره آل عمران است. ديابيج، جمع ديباج بمعنى حرير و معرب ديبا است.

رِياضِ قرآن: سوره هايى است که به « مفصّل » نامبردار است. رياض، جمع روضه و بمعنى باغ و بوستان است.

نيز ر.ک: سُوَر حواميم، سُوَر طواسيم، سُوَر طواسين.