سبب كلامي اختلاف قرائات

سبب كلامي اختلاف قرائات

(عامل سياسى تغيير در الفاظ يا اعراب قرآن)

يکى از عوامل اختلاف قرائت‌ها، آراى عقيدتى و کلامى است که گاهى صاحبان آراى کلامى، قرائت متداول را با عقيده و اعتقاد خود منطبق نديده و آيات را به وجهى خوانده‌اند که با نظر و عقيده آنان مطابق باشد؛ چنان‌که برخى از معتزله (و کلّم الله موسى تکليماً)(را به نصب )«الله» خوانده‌اند؛ زيرا در صورت رفع آن، آيه به اين معنا خواهد بود که «خدا با موسى سخن گفت». معتزله معتقدند خداى متعالى با کلام معمول سخن نمى‌گويد؛ در حالى که اجماع علماى نحو بر اين است که وقتى فعلى با مصدر، تأکيد شد، ديگر مجازى نيست و حقيقى خواهد بود. در اين‌جا نيز که فعل «کَلَّمَ» با مصدر «تکليما» تأکيد شده، کلام حقيقى است.

همچنين برخى کلمه «فاقتلوا» در((فَتُوبُواْ إِلَى بَارِئِكُمْ فَاقْتُلُواْ أَنفُسَكُمْ))(بقره// 54) را به صورت «و أقيلوا» خوانده‌اند؛ زيرا معتقدند امر به قتل نفس از جانب خداوند، صحيح نيست.

اين گونه قرائت‌ها از طرف ارباب مذاهب خاص که با قرائت معروف و متداول مخالفت دارد بسيار است.