داستان‌هاي شيطان

قصص ابليس

(داستان‌هاي شيطان)

(آيات گزارشگر نقش ابليس در ماجراى هبوط حضرت آدم)

گفته شده «ابليس» از لغت يونانى «ديابلوس» به معناى «نمام» و «مفتري» است. فيروزآبادى در کتاب(قاموس مى‌گويد: ابليس از ماده «بلس» است؛ يعنى کسى که نيکى نزد او نباشد يا کسى که از او بدى به مردم رسد. و سپس مى‌افزايد: شايد «ابليس» کلمه اعجمى باشد. )

اما زمخشرى و صاحب لسان‌العرب به اعجمى بودن «ابليس» تصريح کرده‌اند. در متون يونانى انجيل، غالباً «ابليس» به صيغه جمع استعمال شده است.

مراد از ابليس در قرآن مجيد، موجودى است زنده، باشعور، مکلف، نامرئى و فريبکار که از امر خداوند سرپيچى کرد و به آدم سجده نکرد و در نتيجه رانده و مستحق عذاب و لعن شد.

در قرآن اغلب از «ابليس» به «شيطان» تعبير شده و فقط در يازده جا کلمه «ابليس» به کار رفته است. در تمام موارد بيان داستان حضرت آدم - جز يک مورد - از ابليس سخن به ميان آمده است؛ با اين توضيح که همه فرشتگان به فرمان پروردگار به آدم سجده کردند؛ اما ابليس خوددارى کرد و متکبرانه گفت: آفرينش من از آتش و آفرينش آدم از خاک است؛ من بر او برترى دارم و نبايد به او سجده کنم. خداوند نيز او را از درگاه خود راند و فرمود: «تا روز جزا لعنت من بر او باد!» ابليس نيز گفت: من نيز در مقام گمراه کردن بنى‌آدم برخواهم آمد و جز بندگان مخلصت هيچ کس از وسوسه من سالم نخواهد ماند. او به وسوسه آدم و حوا پرداخت و وسيله بيرون راندن ايشان را از بهشت فراهم کرد. اين قصّه در سوره‌هاى بقره، اعراف، حجر، بنى‌اسرائيل، کهف، شعراء و ص مسطور است.

قرآن مجيد در يک مورد ديگر از ابليس بدون اشاره به داستان حضرت آدم (ع) ياد کرده است؛ آن‌جاکه مى‌فرمايد: «ابليس گمان خود را درباره ايشان (مردم سبأ) محقق ساخت و او را جز عده‌اى از مؤمنان پيروى کردند». (سبأ// 20) .