آيه 024 صافات

آيه سؤال

(آيه 024 صافات)

(آيه 24 صافات، در باره سوال از ولايت علي بن أبي طالب (ع) در قيامت)

علاوه بر آيه 43 سوره نحل، به آيه 24 سوره صافات هم «آيه سؤال» گفته مي‌شود:((وَقِفُوهُمْ إِنَّهُمْ مَسْؤُلُونَ) ؛ «آنها را متوقف سازيد كه بايد بازپرسى شوند». )

در آيات قبلي اين سوره، بيان شده که فرشتگان عذاب، ظالمان و همفكران آنها را به ضميمه بتها و معبودان دروغين يك جا كوچ مى‌دهند و به سوى جاده جهنم هدايت مى‌كنند. در همين هنگام خطاب صادر مى‌شود که آنها را متوقف سازيد چون بايد مورد بازپرسى قرار گيرند. اما پيرامون موضوعات مورد سؤال مصاديق مختلفي را مفسران بيان کرده‌اند، مثل: بدعتها، اعمال زشت و خطاها، توحيد و لا اله الا اللَّه، نعمت جوانى و تندرستى و عمر و مال و مانند اينها. و در روايت معروفى كه از طرق اهل سنت و شيعه نقل شده، آمده است كه از ولايت على (ع) سؤال مى‌شود. شيخ طوسى در امالى از انس بن مالك از پيغمبر گرامى اسلام (ص) نقل مى‌كند: «اذا كان يوم القيامه و نصب الصراط على جهنم لم يجز عليه إلّا من معه جواز فيه ولاية على بن ابى طالب، و ذلك قوله تعالى: (وَ قِفُوهُمْ إِنَّهُمْ مَسْؤُلُونَ) يعنى: عن ولاية على بن ابى طالب (ع) : هنگامى كه روز قيامت مى‌شود و صراط بر روى جهنم نصب مى‌گردد هيچكس نمى‌تواند از روى آن عبور كند مگر اينكه جوازى در دست داشته باشد كه در آن ولايت على (ع) باشد و اين همان است كه خداوند مى‌گويد: وَقِفُوهُمْ إِنَّهُمْ مَسْؤُلُونَ. در بسيارى از كتب

اهل سنت نيز تفسير اين آيه به سؤال شدن از ولايت على بن ابى طالب (ع) ، از ابن عباس و ابو سعيد خدرى، از پيغمبر گرامى اسلام ص نقل شده است، از جمله كسانى كه اين حديث را نقل كرده‌اند اين دانشمندان هستند: ابن حجر هيثمى در الصواعق المحرقه، علامه سبط ابن جوزى در تذكره، آلوسى در روح المعانى.

البته اين گونه روايات مفهوم گسترده آيات را محدود نمى‌سازد، بلكه در حقيقت مصداقهاى روشن آيات را منعكس مى‌كند، بنا بر اين هيچ مانعى ندارد كه سؤال از همه عقائد شود، ولى از آنجا كه مساله ولايت موقعيت خاصى در بحث عقائد دارد بالخصوص روى آن تكيه شده است. اين نكته نيز شايان توجه است كه ولايت به معناي يك دوستى ساده و يا اعتقاد خشك نيست، بلكه هدف قبول رهبرى على (ع) در مسائل اعتقادى و عملى و اخلاقى و اجتماعى بعد از پيغمبر گرامى اسلام (ص) است، مسائلى كه نمونه‌هايى از آن در خطبه‌هاى غراى نهج البلاغه و كلمات منقول از آن حضرت (ع) منعكس است.