تنبيه بر اطلاق

تنبيه بر اطلاق

(مقدّم‌کردن يک لفظ براى اعلان اطلاق کلام؛ از اسباب تقديم لفظ)

«تنبيه بر اطلاق» از اسباب تقديم و تأخير و به‌اين معنا است که گوينده براى اعلام مطلق بودن کلامش، لفظى را مقدم مى‌کند؛ مانند: تقديم «شرکاء» بر «الجن» در((وَجَعَلُواْ لِلّهِ شُرَكَاء الْجِنَّ) ؛ «و براى خدا شريكانى از جن قرار دادند» (انعام// 100) . )

«لله» در جاى مفعول دوم و «شرکاء» مفعول اول و «الجن» هم پاسخ سؤال مقدر است. و «شرکاء» بر «الجن» مقدم شده است تا مطلق شرک ورزى مذمت شده باشد. بنابراين، کلام مطلق است؛ چه شريک «جن» باشد و چه غير آن؛ ولى اگر «شرکاء» به عقب مى‌افتاد و «الجن» مقدم مى‌شد، توبيخ فقط درباره شريک قرار دادن جن بود، نه مطلق شرک ورزي.