اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی الجزء : 1 صفحة : 1745
تفخيم (ايجاز)
تفخيم (ايجاز)
(بزرگ شمردن چيزى؛ از اسباب ايجاز حذف)
يکى از انگيزههاى ايجاز حذف، بزرگنمايى
و ارج نهادن است؛ يعنى گاهى براى بزرگ جلوه دادن و اهتمام به چيزي، ايجاز حذف انجام
مىگيرد؛ مانند:
1.(وَسِيقَ الَّذِينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ إِلَى الْجَنَّةِ زُمَرًا حَتَّى إِذَا
جَاؤُوهَا وَفُتِحَتْ أَبْوَابُهَا وَقَالَ لَهُمْ خَزَنَتُهَا سَلَامٌ عَلَيْكُمْ
طِبْتُمْ فَادْخُلُوهَا خَالِدِينَ ) ؛ و كسانى كه از پروردگارشان پروا داشتهاند
گروه گروه به سوى بهشتسوق داده شوند تا چون بدان رسند و درهاى آن [به رويشان] گشوده
گردد و نگهبانان آن به ايشان گويند سلام بر شما خوش آمديد در آن درآييد [و] جاودانه
[بمانيد] (زمر// 73) که در وصف بهشت آمده و جواب آن نيامده است تا بزرگى و مهم
بودن مطلب را نشان بدهد.
2.(وَلَوْ تَرَىَ إِذْ وُقِفُواْ عَلَى النَّارِ )((انعام// 27) . اين آيه در وصف جهنميان آمده و جواب
آن که حذف شده، به اين مضمون است: )«لرأيت امراً فظيعاً لاتکاد تحيط به العبارة؛
اگر ببينى هنگامى که جهنميان در آستانه جهنم قرار گيرند، هر آينه امر بزرگى را خواهى
ديدکه الفاظ را ياراى بيان آن نيست».
[1]زركشي ، محمد بن بهادر ، 745 - 794ق;البرهان
فى علوم القرآن(باحاشيه);جلد3;صفحه 105
[2]سيوطي ، عبد الرحمان بن ابي بكر ،
849 - 911ق.;الاتقان فى علوم القرآن;جلد3;صفحه 190
[3]معرفت ، محمد هادي ، 1309 -1385.;التمهيد
فى علوم القرآن;جلد5;صفحه 388
اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی الجزء : 1 صفحة : 1745