تفخيم (ايجاز)

تفخيم (ايجاز)

(بزرگ شمردن چيزى؛ از اسباب ايجاز حذف)

يکى از انگيزه‌هاى ايجاز حذف، بزرگنمايى و ارج نهادن است؛ يعنى گاهى براى بزرگ جلوه دادن و اهتمام به چيزي، ايجاز حذف انجام مى‌گيرد؛ مانند:

1. (وَسِيقَ الَّذِينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ إِلَى الْجَنَّةِ زُمَرًا حَتَّى إِذَا جَاؤُوهَا وَفُتِحَتْ أَبْوَابُهَا وَقَالَ لَهُمْ خَزَنَتُهَا سَلَامٌ عَلَيْكُمْ طِبْتُمْ فَادْخُلُوهَا خَالِدِينَ ) ؛ و كسانى كه از پروردگارشان پروا داشته‌اند گروه گروه به سوى بهشت‌سوق داده شوند تا چون بدان رسند و درهاى آن [به رويشان] گشوده گردد و نگهبانان آن به ايشان گويند سلام بر شما خوش آمديد در آن درآييد [و] جاودانه [بمانيد] (زمر// 73) که در وصف بهشت آمده و جواب آن نيامده است تا بزرگى و مهم بودن مطلب را نشان بدهد.

2. (وَلَوْ تَرَىَ إِذْ وُقِفُواْ عَلَى النَّارِ )((انعام// 27) . اين آيه در وصف جهنميان آمده و جواب آن که حذف شده، به اين مضمون است: )«لرأيت امراً فظيعاً لاتکاد تحيط به العبارة؛ اگر ببينى هنگامى که جهنميان در آستانه جهنم قرار گيرند، هر آينه امر بزرگى را خواهى ديدکه الفاظ را ياراى بيان آن نيست».