تفاسير نقلي

تفاسير روايي

(تفاسير نقلي)

(کتاب‌هاى تفسير مبتنى بر روايات)

تفاسير روايى که به آن تفاسير مأثور يا نقلى هم مي‌گويند، تفسيرهايى هستند که با استفاده از روايات نگارش يافته‌اند.

الف) مشهورترين تفاسير مأثور اهل‌سنّت:

1. جامع البيان فى تفسير القرآن تأليف محمد ابن‌جرير طبرى (م 310)؛

2. بحرالعلوم (تفسير سمرقندي) اثر ابو الليث سمرقند‌ى نصر بن محمد‌بن احمد‌بن ابراهيم بن خطاب (متوفاى حدود 372 تا 393 ق)؛

3. الکشف و البيان عن تفسير القرآن (تفسير ثعلبي)، نوشته ابو‌اسحاق احمد بن محمد نيشابورى معروف به ثعلبى (م 873 ق)؛

4. معالم التنزيل به‌قلم ابي‌محمد حسين بن مسعود بن محمد بغوى (م 516 ق)؛

5. المحرّر الوجيز فى تفسير الکتاب العزيز تأليف ابن‌عطيه، ابومحمد عبدالحق ابن غالب بن عبدالرحمان بن غالب محربى (م 541 ق)؛

6. الجواهر الحسان فى تفسير القرآن (تفسير ثعالبي)، اثر ابو زيد عبدالرحمان ثعالبى (م 873ق)؛

7. الدرّ المنثور فى التفسير بالمأثور تأليف سيوطي، جلال الدين عبدالرحمان بن ابى بکربن محمد (م 911ق).

ب) مهم‌ترين تفاسير مأثور شيعه اماميه:

1. تفسير قمي تأليف على ابن ابراهيم قمي؛

2. نورالثقلين اثر شيخ عبدالعلى بن جمعه عروسى حويزى (م 1112ق)؛

3. البرهان فى تفسير القرآن تأليف سيد هاشم بن سليمان بن اسماعيل حسينى بحرانى (م 1107ق)؛

4. الهادى و مصباح‌النادي به‌قلم همان مؤلف؛

5. تفسير الصافي ملاّ محسن فيض؛

6. تفسير الائمة لهداية الامة، اثر ميرزا محمدرضا نصير طوسى (قرن يازدهم)؛

7. تفسير عياشي تأليف ابونصر محمد بن مسعود عياشى (قرن سوم و چهارم)؛

8. التفسير بالمأثور مولى علي‌اصغر قائني.

نيز ر.ک: تفسير روايي