تفاسيرلغوي

تفسير ادبي

(تفاسيرلغوي)

(تفسير با گرايش به مباحث ادبى)

تفسير ادبى يعنى تفسير قرآن به کمک علوم ادبى مانند صرف، نحو، لغت و بلاغت.

تفسير ادبى قرآن در حقيقت در دو حوزه فعاليت دارد:

1. شناخت وضعيت ادبيات عرب در جامعه زمان نزول، جمع و تدوين قرآن؛

2. دقت در معناى لفظى و لغوى مفردات آيات، و پس از آن، دقت در معناى استعمالى کلمات در قرآن و سپس استفاده از علوم ادبى براى فهم و بيان معانى آيات.

در حقيقت، تفسير ادبى تفسيرى عام و شامل تفسير لغوي، بلاغى و بيانى است؛ ولى برخى مفسران تفسير خود را به يکى از اين سه وجه (لغت، بيان و بلاغت) اختصاص داده‌اند؛ براى مثال، کتاب مفردات الفاظ القرآن (مفردات راغب) فقط به لغت، آن هم به شکلى خاص از آن اختصاص دارد. اين روش تفسيرى را بايد از کهن‌ترين روش‌هاى تفسيرى قرآن دانست؛ زيرا از همان صدر اسلام براى بيان مقاصد آيات قرآن به لغات و اشعار عرب استناد مي‌کردند.

مهم‌ترين مبنا و دليل در تفسير ادبى قرآن را مي‌توان چنين ذکر کرد:

1. قرآن به زبان قوم پيامبر (ص) نازل شده است.

2. قرآن به زبان فصحاى آنان فرو فرستاده شده است.

3. زبان آنان اغلب شعر و صنايع ادبى بوده است و قوم آن حضرت خطابات قرآن را درمي‌يافتند.

نيز ر.ک: تفاسير ادبي؛ مفسران ادبي.