تفاسير قرن دوم قمري

تفاسير قرن دوم قمري

برخى از تفاسير قرن دوم هجرى عبارتند از:

1. تفسير عکرمه اثر ابوعبدالله عکرمه بن عبدالله بربرى مدنى (27-107 ق)، که مثل بسيارى از تفاسير صدر اسلام، روايى و در منابع تفسيرى شيعه و سنى نقل شده است.

2. تفسير مجاهد نوشته ابوالحجاج مجاهد بن جبر مکى مخزومى (21-102 ق)، که روايى و به زبان عربى در هشت جلد موجود است. طبرى در تفسير خويش قسمت‌هاى عمده تفسيرى مجاهد را آورده است.

3. تفسير سعيد مخزومي به‌قلم ابومحمد سعيد. روايات وى در کتاب‌هاى معتبر شيعه نقل شده‌اند.

4. تفسير طاووس يماني تأليف عبدالرحمان طاووس بن کيسان يمانى (م 106 ق)، به شيوه روايى است و اکنون وجود ندارد و ما با نقل مفسران ديگر از آن مطلع شده‌ايم.

5. تفسير عاصم اثر ابوبکر عاصم بن بهدلة ابوالنجود کوفى اسدي، که در اکثر تفاسير عامه و خاصه به ويژه در قسمت قرائات از اين تفسير ياد شده است. در کتاب‌هاى فقهى اماميه از جمله کتاب صلاة از اين تفسير بسيار نقل شده است.

6. تفسير سدي نوشته ابومحمد اسماعيل بن عبدالرحمن کوفى قرشى (م 127 ق). سيوطى در الاتقان، تفسير وى را از بهترين تفاسير مي‌داند.

7. تفسير محمد بن فرات، به‌قلم محمد بن فرات. اين تفسير به شيوه‌اى روايى و مورد نقل در کتاب‌هاى روايى شيعه و سنى است.

8. آيات‌الاحکام تأليف ابونصر محمد بن سائب بن بشر کلبى (م 146 ق). ابن‌نديم در کتاب الفهرست هنگام ذکر کتاب‌هاى علوم قرآنى اين تفسير را نام مي‌برد.

9. تفسير ابومريم انصاري اثر عبدالغفار بن قاسم بن قيس بن فهد انصارى (م حدود 150 ق)، در يک جلد و به شيوه روايى است و در کتاب‌هاى معتبر حديث شيعه، مطالبى از آن نقل شده است.

10. تفسير وهيب اثر ابوعلى وهيب بن حفص جزيرى کوفى معروف به المنتوف (م بعد از 188 ق). على بن ابراهيم قمى در تفسير خود، از تفسير وهيب استفاده کرده است.

نيز ر.ک: مفسران قرن دوم.