اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی الجزء : 1 صفحة : 1723
تفاسير قرن دوازدهم قمري
تفاسير قرن دوازدهم قمري
برخى قرن دوازدهم هجرى را قرن سرخوردگى
از فلسفه و حکمت و بازگشت به اخبار و حديث دانستهاند. در اين قرن، پرورشيافتگان مکتب
اهلبيت (ع) آثار تفسيرى و روايى خود را ارائه کردند. نام پارهاى از نوشتههاى تفسيرى
اين دوره عبارت است از:
1. کنزالدقائق و بحرالغرائب اثر ميرزا
محمد مشهدى (م 1102ق) . تفسير مذکور در چهار مجلد بزرگ به زبان عربى و به شيوه روايى
تأليف شده است.
2. الاتحاف لطلبة الکشاف نوشته قاضى ضياء
الدين صالح بن مهدى بن على المقبلى (م 1108ق) . اين تفسير شرح و حاشيهاى است بر تفسير
کشاف زمخشري.
3. البرهان فى تفسير القرآن، بهقلم علامه
سيد هاشم بحرانى (م 1107ق) . اين تفسير به زبان عربى و از جمله تفاسير روايى و در شش
جلد نگارش يافته است.
4. جواهرالأسرار و ذخائرالأنوار تأليف
سيد محمدعلى علوى سبزوارى (م 1110ق) تفسيرى است به شيوه روايى و به زبان عربي.
5. بديعالبيان لمعانى القرآن اثر شيخ
حسينعلى خان بن الشيخ بن على خان (م 1115ق) ، به تفسير سوره فاتحه پرداخته و به روش
روايى - عرفانى نوشته شده است.
6. المعين نوشته نورالدين محمد بن مرتضى
کاشانى (م بعد از 1115ق) در يک جلد، به شيوه روايى - کلامى و به زبان فارسي.
7. تفسير حکيم قمي، بهقلم شيخ ملاّ محمدحسين
فرزند محمد مفيد (م 1126ق) در يک جلد بزرگ، به زبان فارسى و به روش کلامي-روايى نگارش
يافته است.
8. مجمعالتفاسير تأليف شيخ ملامحمد بن
على بن حسين نجار، از علما و مفسران اماميه (م 1140ق) اين تفسير نيز روايي-کلامى و
به زبان عربى است.
9. قلائد الدرر فى بيان آيات الاحکام
بالاثر شيخ احمد بن اسماعيل بن عبدالنبى الجزايرى النجفى (م 1151ق) ، در بيان آياتالاحکام
و به زبان عربى است.
10. تفسير ملاّ رفيعا اثر ملاّ رفيعالدين
خراسانى (م 1161ق) . به سبک روايي-حکمي.
از تفاسير اهلسنت در اين قرن نيز ميتوان
به موارد ذيل اشاره کرد:
1. روحالبيان اثر اسماعيل حقى بروسوى
(م 1137 ق) ؛
2. التفسيراتالاحمديه فى بيان الآيات
الشرعية نوشته احمد بن ابيسعيد ملاجيون (1047-1130 ق) ؛
3. الفتوحاتالالهيه بتوضيح تفسير الجلالين
للدقائق الخفية تأليف سليمان بن عمر عجيلى مصرى معروف به جمل (م 1196 ق) .
ر.ک: مفسران قرن دوازدهم.
[1]عقيقي بخشايشي ، عبد الرحيم ، 1322
-1391.;طبقات مفسران شيعه;جلد3;صفحه (281-477)
[2]ايازي ، محمد علي ، 1333 -;المفسرون حياتهم
ومنهجهم;صفحه 800
[3]شفيعي ، محمد;مفسران شيعه;صفحه
(159-172)
اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی الجزء : 1 صفحة : 1723