تذييل

تذييل

(ذکر جمله مستقل در ادامه کلامى تام، به‌منظور تقرير و تکميل آن؛ از فنون بلاغت)

يکى از اسلوب‌هاى بلاغى و بديعى قرآن که از انواع «اطناب به زياده» شمرده شده «تذييل» است. «تذييل» مصدر باب تفعيل از ريشه «ذيل» به معناى چيزى را ذيل چيز ديگر قراردادن، و در اصطلاح به اين معنا است که پس از اتمام کلام، جمله‌اى مستقل به معناى همان کلام اول آورده شود تا منطوق يا مفهوم کلام، محقق شود و براى کسى که معنا را فهميده است تقرير و تکميل، و براى کسى که نفهميده، آشکار و روشن شود؛ مانند:

1.((ذَلِكَ جَزَيْنَاهُم بِمَا كَفَرُوا وَهَلْ نُجَازِى إِلَّا الْكَفُورَ) ؛ )اين [عقوبت] را به [سزاى] آنكه كفران كردند به آنان جزا داديم و آيا جز ناسپاس را به مجازات مى‌رسانيم (سبأ// 17) .

2.((وَقُلْ جَاء الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ إِنَّ الْبَاطِلَ كَانَ زَهُوقًا) ؛ )و بگو حق آمد و باطل نابود شد آرى باطل همواره نابودشدنى است (اسراء// 81) .