اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی الجزء : 1 صفحة : 1401
تخلّص
تخلّص
(ترک سخن در يک مطلب و وارد شدن در مطلب
ديگر)
تخلّص، آن است که متكلم، مطلب آغازين
را به طور كلي به كناري مينهد و يكسر به مطلب بعد ميپردازد، و فرق تخلّص با استطراد
اين است که در استطراد، متکلّم خيلي گذرا به مطلب دوم اشاره ميكند و دوباره موضوع
نخستين را از سر ميگيرد، آنچنان كه گويي دومي اساساً منظور نبوده است.
حسن تخلص از محسّنات لفظي سخن است و آن
عبارت از اين است كه گوينده از مطلبي كه در آغاز كلام آمده، خيلي دزدانه و سريع به
مقصود منتقل شود، بيآنكه شنونده متوجه انتقال گردد و آن بخاطر پيوستگي تنگاتنگ دو
مطلب است. از اين قبيل موارد در سوره كهف (آيات 83 تا 108) رخ داده است، آنجا كه پس
از ذكر داستان « ذي القرنين» و ساخته شدن سدي به دست او
در برابر خروج يأجوج و مأجوج، سخن به ماجراي نفخه صور، حشر موجودات و سرنوشت كافران
و مؤمنان در روز رستاخيز انتقال يافته است.
نيز ر.ک: حسن تخلّص
[1]زركشي ، محمد بن بهادر ، 745 - 794ق;البرهان
فى علوم القرآن(باحاشيه);جلد1;صفحه 43
[2]سيوطي ، عبد الرحمان بن ابي بكر ،
849 - 911ق.;الاتقان فى علوم القرآن;جلد3;صفحه (284-373)
اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی الجزء : 1 صفحة : 1401