اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی الجزء : 1 صفحة : 1130
اِلغاز
اِلغاز
(گفتن سخنى معمّاگونه و برخلاف روش ظاهر
کلام)
«الغاز» يکى از اسلوبهاى بلاغى و بديعى قرآن است. «لغز» در لغت به معناى
راه منحرف، کج و پر پيچ وخم، و «إلغاز» در اصطلاح به معناى انشا و گفتن سخنى بر سبيل
معما يا بيان سخنى برخلاف روش ظاهر کلام بهمنظور انحراف ذهن مخاطب است.
سبب نامگذارى «الغاز» انحرافش از ظاهر کلام است و آن را «احجيّه» نيز مىنامند؛
زيرا «حجى» به معناى عقل است، و اين صنعت بديعى باعث تقويت عقل مىشود.
برخى گفتهاند اين صنعت بديعى در قرآن واقع شده است، و براى آن، نمونه
هايى را ذکر کردهاند؛ مانند: 1. حروف مقطعه قرآن؛ چون معناى آنها ناشناخته است و
عقلها مقابل آن متحير مىمانند؛ 2. پاسخ حضرت ابراهيم به سؤال از شکستن بتها:((قَالَ بَلْ فَعَلَهُ كَبِيرُهُمْ هَذَا...))(انبيا// 63) .
[1]زركشي ، محمد بن بهادر ، 745 - 794ق;البرهان
فى علوم القرآن(باحاشيه);جلد3;صفحه 299
[2]بستاني ، بطرس ، 1898 - 1969;محيط المحيط
قاموس مطول للغة العربية;صفحه 819
اسم الکتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن المؤلف : دفتر تبلیغات اسلامی الجزء : 1 صفحة : 1130