(سَبَّحَ لِلّهِ ما فِى السَّمواتِ وَالأَرْضِ وَهُوَ الْعَزيزُ الْحَكيمُ).[1]

«آن چه در آسمان ها و زمين است، خدا را تنزيه مى كند، اوست عزيز و حكيم».

لفظ «ما» بر خلاف تصور برخى، هم در عاقل و هم غير عاقل به كار مى رود و منظور از آن در اين جا، تمام موجوداتى است كه در آسمان ها و زمين قرار دارند.

آيه هاى 1و 24سوره حشر، 1سوره صف، 1سوره جمعه، 1 سوره تغابن به همين مضمون هستند و صريح ترين آيه در اين مورد، آيه 44سوره اسرا است، چنان كه مى فرمايد:

(تُسَبِّحُ لَهُ السَّمواتُ السَّبْعُ وَالأَرْضُ وَمَنْ فِيهِنَّ وَإِنْ مِنْ شَىْء إِلاّ يُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَلكِنْ لا تَفْقَهُونَ تَسْبِيحَهُمْ إِنَّهُ كانَ حَليماً غَفُوراً).

«آسمان هاى هفتگانه و زمين و هر موجود عاقلى كه در آنهاست، خدا را تنزيه مى كند و آن چه در جهان هستى به عنوان «شىء» شناخته شده است، خدا را با ستايش خود تنزيه مى كند ولى شما از تسبيح آنها آگاه نيستيد و درك نمى كنيد به راستى كه او همواره بردبار ]و[آمرزنده است».

نكته قابل توجه ـ كه بعداً سند گفتار ما خواهد بود ـ عدم آگاهى و درك ما از تسبيح آنهاست.

ب) گاهى از تسبيح فرشتگان به صراحت و يا به كنايه سخن مى گويد، آن جا كه مى فرمايد:

(وَالْمَلائِكَةُ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَيَسْتَغْفِرُونَ لِمَنْ فِى الأَرْضِ...).[2]