مؤكَّداً مى گويند از آنِ خداست، بگو پس چرا يادآور نمى شويد.بگو پروردگار هفت آسمان و پروردگار عرش بزرگ كيست؟ قطعاً مى گويند خدا. بگو پس چرا پروا نمى كنيد؟!

ولى همين افراد، به حكم آيات سوره مريم و يس، كه قبلاً متذكر شديم، در مواردى مانند پيروزى در جنگ، مصونيت از خطر در سفر، و نظاير آن، معبودان خويش را مؤثر در سرنوشت جهان مى انگاشتند و روشنتر آنكه شفاعت را حق آنان دانسته و معتقد بودند كه آنان مى توانند بدون اذن خدا شفاعت كنند و شفاعت آنان مؤثر خواهد بود.

بنابراين منافات ندارد كه برخى از افراد، در بعضى امور، تدبير را از آنِ خدا دانسته و موحد باشند، ولى در امور ديگر مانند شفاعت، سود و زيان، و عزت و مغفرت، تدبير و سر رشته دارى برخى از امور را در اختيار معبودهايى دانسته و به تأثير گذارى آنها معتقد باشند.

آرى، گاهى، مشركان براى توجيه شرك ورزى وبت پرستى خود مى گفتند: پرستش ما به خاطر اين است كه از اين طريق به خدا نزديك شويم (يعنى ما آنها را در زندگى خود مؤثر نمى دانيم). قرآن اين توجيه را از آنان چنين نقل مى كند:(ما نَعْبُدُهُمْ إِلاّ لِيُقَرِّبُونا إِلَى اللّهِ زُلْفى): بتها را جز براى نزديك شدن به خدا نمى پرستيم. ولى در ذيل آيه يادآور مى شود كه آنان در اين ادعا دروغ مى گويند چنان كه مى فرمايد:(إِنَّ اللّهَ لا يَهْدي مَنْ هُوَ كاذِبٌ كَفّار) (زمر/3): خدا دروغگوى كفر پيشه را هدايت نمى كند.

امّا توحيد در ربوبيت، به معنى كشيدن خط بطلان بر هر نوع انديشه تدبير مستقل از اذن الهى ـ اعم از كلى و جزئى ـ براى غير خدا در مورد انسان و جهان است.منطق توحيدى قرآن، با ابطال انديشه هر نوع تدبير مستقل است و به خاطر انحصار تدبير به خدا، عبادت غير خدا را مردود مى شمارد.