پاسخ يك سؤال

هرگاه جهان ممكنات با تمام آثار و ويژگى هاى خود، مخلوق خدا، و از اراده و خواست او سرچشمه مى گيرد و شعاع قدرت او بر همه موجودات كشيده شده است، در اين صورت كارهاى زشت را كه از بندگان خدا سر مى زند، چگونه مى توان به خدا نسبت داد؟ آيا مى توان ستم ها و كليه كارهاى ناشايست را به خدا منسوب دانست و آن ها را مخلوق خدا خواند؟ خدايى كه مى گويد: «خدا به كار زشت امر نمى كند».[1] «خداوند به بندگان خود ستم نمى كند».[2] صحيح است كه خود خالق و آفريننده امور زشت و ناروا گردد؟

اين پرسش را مى توان به صورت ديگر نيز مطرح كرد و آن اين كه: آيه (لا إِلهَ إِلاّ هُوَ خالِقُ كُلّ شَىْء)
مى رساند كه شعاع خلقت او فراگير است و هر چيزى كه مصداق شىء باشد، او خالق آن است و به عبارت ديگر از آيه (اَلَّذِى أَحْسَنَ كُلّ شَىْء خَلَقَهُ)
استفاده مى شود تمام مخلوق هاى خداوند، به حُسن و زيبايى و دور از ناشايستى و ناروايى موصوف هستند به طورى كه مى توان گفت «خلقت»و «زيبايى» در دستگاه آفريدگار با هم ملازم و توأم مى باشند و هرگز از يك ديگر جدا نمى گردند. هرگاه خدا آفريدگار همه چيز است، چگونه مى توان به ظلم ها و ستم ها، ناشايست ها و نارواها لباس حُسن و زيبايى پوشانيد، در حالى كه همگى محكوم به زشتى و نازيبايى مى باشند؟ علاوه بر اين، مشكل منحصر به مسئله افعال زشت و نارواى بندگان نيست، بلكه در اين مورد وجود آفات و بلاها خود مشكل ديگرى است، زيرا چگونه از خداوند يك چنين حوادث، كه براى انسان «بلا» شمرده مى شوند، سر مى زند؟ بگذاريد اشكال را به صورت روشن تر بگوييم: