خداخواه و خداجوى مى ديد و گاهى از طريق مشاهده دلايل وجود او، به تصديق او برمى خواستيم; همچنين است وحدانيت و يكتايى او، گاهى با دلايل عقلى و فلسفى پى به يگانگى او مى بريم، و گاهى راهنماى ما در پيمودن اين راه، فطرت و سرشت انسانى است و خود فطرت بهترين راهنما در اين موضوع مى باشد.

سرشت هر انسانى بر وحدانيت و يگانگى او گواه مى دهد، زيرا در مواقعى كه تمام اسباب مادى و علل طبيعى از كار مى افتد و بشر خود را بر لب پرتگاه و نابودى مى بيند، بى اختيار زنگ غفلت و غبار فراموشى از روى دل و روان انسان زدوده مى شود، و روح ما به نقطه مرموزى كه او را عالم و آگاه بر وضع خويش، و قادر و توانا بر رفع گرفتارى هاى خود مى داند، متوجه مى گردد.

در اين لحظات حساس، هر فردى جز به يك نقطه و جز به يك قدرت وسيع متوسل نمى گردد، و همه انسان ها دل به نقطه واحدى بسته و پيوسته از او استمداد مى جويد كه مشكلات او را برطرف سازد.

دلايل فلسفى و كلامى توحيد، بيش از آن كه در اين صفحات منعكس گردد، و ما به طور گسترده درباره يگانگى خدا در كتاب با صفات خدا آشنا شويم، بحث كرده ايم.

علل پيدايش بت پرستى

شرك، به معناى معبود غير واقعى را به جاى معبود واقعى پنداشتن، جهتى جز آميختگى فطرت با جهل و نادانى ندارد; يعنى از يك طرف انسان تحت فشار فطرت و دلايل روشن خداشناسى قرار مى گيرد، خواه ناخواه معتقد