قياس و تشبيه باشد، كه به سان غل، گردن آنان را سنگين و آنها را از ديدن افق هاى وسيع بازداشته است.

2. توجه به زندگى نخستين

راه دوم از نظر قرآن براى هدايت منكران معاد، توجه دادن آنان به زندگى نخستين و آغاز آفرينش است و از اين طريق مى توان هر نوع شك و ترديد را در موضوع بازگشت به زندگى جديد برطرف نمود; زيرا خدايى كه توانست از هيچ، چيزى بيافريند و به خاك مرده، حيات ببخشد، بار ديگر مى تواند اجزا و ذرات بدن مرده را گرد آورد و به آنها زندگى مجددى عطا فرمايد. قرآن در آيات زيادى روى اين موضوع تكيه نموده و مى فرمايد:

(قُلْ يُحْييهَا الَّذِى أَنْشَأْها أَوَّلَ مَرَّة وَهُوَ بِكُلِّ خَلْق عَليمٌ).[1]

«بگو: خدايى كه آنان را در آغاز خلقت آفريد، بار ديگر آنها را زنده مى كند و او به اسرار آفرينش هر موجودى عالم و داناست».

و نيز مى فرمايد:

(أَفَعَيينَا بِالْخَلْقِ الأَوَّلِ بَلْ هُمْ فِى لَبْس مِنْ خَلْق جَدِيد).[2]

«آيا ما از آفرينش نخستين خسته و يا ناتوان شديم (كه نسبت به بازگشت آنها عاجز شويم) بلكه آنان درباره آفرينش جديد در شك و ترديد هستند».

براى توضيح بيشتر لازم است آياتى را كه در زمينه «يادآورى آفرينش نخستين» وارد شده اند، در اين جا بياوريم: