دوحالت نخست، به وجود مى آيد، سپس همان حالت متعادل و متكامل مجدداً اين حالات سه گانه را پيدا مى كند، واين جريان تا بى نهايت ادامه دارد.

اين مطلب را مى توان به صورت اجمالى پذيرفت، ولى هرگز نمى توان آن را قانون كلى انگاشت، زيرا رائج ترين حركت نزد ما همان حركت مكانى است. حركت از نظر فلاسفه غرب به اجزاى جدا از هم تقسيم مى گردد، توگويى اجزاى بسيط حركت، پهلوى هم چيده شده و هيچ گونه اتصال ووحدتى ميان آنها موجود نيست. در اين صورت جزء دوم از حركت، نفى جزء دوم هست، در حالى كه جزء سوم از حركت تركيبى از آن دو نيست، آرى، اگر هگل حركت مكانى را يك واحد ممتد و متصل به هم پيوسته بداند، به گونه ا ى كه در آن اجزاى بالفعل و ممتازى وجود نداشته باشد، در اين صورت اين اشكال متوجه او نيست. زيرا در اين صورت حركت، اجزائى ندارد تا بگوييم سومى تركيبى از دو جزء پيشين نيست، ولى متأسفانه او بر خلاف فلاسفه اسلام، حركت مكانى را يك واحد متصل به هم پيوسته كه در آن اجزاى مشخص نباشد نمى داند، بلكه حركت مكانى را مركب از حركتهاى ريزو نشكن و لا يتجزا تصور مى كند، در اين صورت اين اشكال متوجه او نيز خواهد بود.

4. آيا تكاپوى طبيعت بر اساس مثلث هگل است؟!

هگل مى گويد: هر پديده اى كه به وجود مى آيد، در ضمن رشديابى، مخالفتى ازدرون، بر آن انگيخته مى شود،و از مبارزه آن دو ضد، پديده جديدى به نام «سنتز» كه موجودى برتر از آن است، به وجود مى آيد. در حقيقت تكامل پديده ها، معلول عامل خارجى نيست، بلكه اين عامل درونى