برخورد اشعث با امام (عليه السلام) از روز نخست صادقانه نبود. انديشه صلح در ذهن او از طريق مذاكره با عتبه برادر معاويه به وجود آمد. در ليلة الهرير ادامه نبرد را مايه تباهى طرفين معرفى كرد وبه هنگام وقوع فتنه «رفع المصاحف» اصرار مىورزيد كه على (عليه السلام) دعوت سپاه شام را پاسخ بگويد و از خستگى سپاه سخن مى گفت. اين بار رخصت مى طلبيد كه با معاويه تماس بگيرد وآخرين دستور را درمورد صلح دريافت كند. در همين بحث خواهيم آورد كه وى قدرت را از امام (عليه السلام) در تعيين نماينده سلب مى كند ونماينده مورد نظر آن حضرت را به بهانه اى عقب مى زند وشخص مورد نظر خود را تحميل مى كند كه كاملاً به ضرر سپاه عراق بود. بارى، اشعث، پس از ملاقات با معاويه، سخن تازه اى همراه خود نياورد ومضمون نامه معاويه راتكرار كرد.

فشار گروه مسلّح، امام (عليه السلام) را بر آن داشت كه داورى كتاب را بپذيرد. از اين رو، قاريان هر دو گروه در ميان دو سپاه گرد آمدند وبر قرآن نگريستند وتصميم گرفتند كه حكم قرآن رازنده سازند.سپس به مواضع خويش باز گشتند وندا از هر دو طرف برخاست كه ما به حكم قرآن وداورى آن راضى هستيم.[1]

گزينش داوران (حكمين)

شكى نيست كه قرآن خود سخن نمى گويد وبايد افراد قرآن شناس آن را به سخن در آورند; در آن بنگرند وحكم خدا را دريابند تا به فصل خصومت بپردازند. براى رسيدن به اين هدف قرار شد كه افرادى از طرف شاميان وافراد ديگرى از طرف عراقيان برگزيده شوند. مردم شام بدون قيد وشرط پيرو معاويه بودند كه او هر كس را انتخاب كند به او رأى دهند وهمه مى دانستند كه اوجز عمروعاص، طرّاح فتنه، كسى را انتخاب نخواهد كرد. به تعبير معروف، مردم شام براى مخلوق، فرمانبردارتر از همه وبراى خالق، عاصيترين افراد بودند.