فرض صحّت، معنى ديگرى دارد كه دستگاه خلافت از آن غفلت ورزيده است.

2ـ اموال خالصه

اموال واملاكى كه متعلّق به حكومت اسلامى بوده است وپيامبر اسلام (صلى الله عليه وآله وسلم)،به عنوان ولىّ ملسمانان در آنها تصرف مى كرد ودر راه مصالح اسلام ومسلمانان به مصرف مى رساند اصطلاحاً خالصه ناميده مى شود. در مباحث فقهى بابى است به نام «فيئ» كه در كتاب «جهاد» واحياناً در باب «صدقات» از آن بحث مى كنند. فيئ در لغت عرب به معنى بازگشت است ومقصود از آن سرزمينهايى است كه بدون جنگ وخونريزى به تصرّف حكومت اسلامى در آيد وساكنان آنها تحت شرايطى تابع حكومت اسلامى شوند. اين نوع اراضى كه بدون مشقّت وهجوم ارتش اسلام در اختيار پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله وسلم) قرار مى گرفت مربوط به حكومت اسلامى بود وسربازان مسلمان در آن حقّى نداشتند. پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله وسلم) در آمد آنها را در مصالح اسلامى به مصرف مى رساند وگاهى در ميان افرادمستحق تقسيم مى كرد تا، با استفاده از آن وبه اتكاى كار وكوشش خود، هزينه زندگى خويش را تأمين كنند. بخششهاى پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلم) غالباً از محل در آمد اين اراضى بود واحياناً از خمس غنايم.

خوب است در اينجا نمونه اى از روش پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلم) را در خصوص اين نوع اراضى متذكر شويم.

بنى النضير متشكل از سه طايفه يهودى بودند كه در نزديكى مدينه خانه وباغ واراضى مزروعى داشتند. هنگامى كه پيامبر گرامى (صلى الله عليه وآله وسلم)به مدينه مهاجرت كرد قبايل اوس وخزرج به وى ايمان آوردند، ولى سه طايفه مذكور بر دين خود باقى ماندند. پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله وسلم) با عقد پيمان خاصى در زمينه اتّفاق واتحاد ساكنان مدينه وحومه آن سخت كوشيد وسرانجام هر سه طايفه با پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلم)پيمان بستند كه از هر نوع توطئه بر ضدّ مسلمانان اجتناب كنند وگامى بر خلاف مصالح آنان بر ندارند. ولى هر سه، متناوباًودر آشكار ونهان، پيمان شكنى كردند واز هر نوع خيانت وتوطئه براى سقوط