مى كند، شايد هم نتوانيم سندى پيدا كنيم كه از خدشه به دور باشد، ولى از آنجا كه حديث، با اسناد گوناگون در كتابهاى «فريقان» نقل شده، ميتوان آن را حديث «مستفيض» ناميد. در ميان علماء شيعه، شيخ صدوق آن را در كتاب «خصال»[1] و علامه مجلسى[2] در «بحار الانوار» به سندهاى گوناگونى نقل كردهاند، از اين جهت شايد بتوان مشكل صحت سند حديث را حل كرد.

ب ـ متن حديث

اشكال متن حديث، كمتر از سند آن نيست و در نقل آن اختلاف زيادى رخ داده،به گونهاى كه نميتوان، يكى از آنها را با اطمينان خاطر پذيرفت. اينك به برخى از اختلافات «متنى» اشاره مى كنيم:

1ـ تعداد فرقههاى اهل كتاب

نخستين اختلاف، مربوط به تعداد فرقههاى اهل كتاب و امت اسلامى است. حاكم، تعداد فرقههاى يهود و نصارى را، گاهى به طور قطعى، هفتاد و يك و گاهى به طور مردد، بين هفتاد و يك و هفتاد و دو، نقل ميكند، در حالى كه عبد القاهر بغدادى، با سندى كه به «ابى هريره» منتهى ميگردد، تعداد فرقههاى يهود را هفتاد يك، و نصارى را هفتاد و دو، و امت اسلامى را هفتاد سه، نقل ميكند. وى مينويسد: «افترقت اليهود على احدى و سبعين فرقة، و افترقت النصارى على اثنتين و سبعين فرقة، و تفترق امتى على ثلاث و سبعين فرقة».