1ـ حديث هفتاد و سه ملت از ديدگاههاى مختلف.

2ـ علل پيدايش مذاهب اسلامى.

3ـ مفاهيم: قدريه، مرجئه، معتزله، رافضه، به روشنى تفسير شد.

اكنون وقت آن رسيده است كه مذاهبى را كه در اين فرهنگ، مورد تجزيه و تحليل قرار ميگيرد، به طور اجمال نام ببريم.

مجموع مذاهب اسلامى به دو ريشه بر ميگردد:

1ـ اهل سنت،

2ـ شيعه.

محدثان اهل سنت، مانند حنابله و حشويه، در احتكار لفظ «سنت» و اختصاص آن به خود، سعى و كوشش فراوانى بكار بردهاند، بگونهاى كه ديگرمذاهب اسلامى، مانند اشاعره و معتزله و خوارج را جزء اهل سنّت نميدانند.

ولى ما بر خلاف اصطلاح آنان، همه را تحت عنوان اهل سنت، مورد بررسى قرار ميدهيم. و در پايان اين بخش، ياد آور خواهيم شد كه تخصيص اين لفظ به گروه معينى، كاملاً بى مورد است، بلكه بايد هر كسى يا هر گروهى كه سنت پيامبر را حجّت بداند، در شمار اهل سنت قلمداد كرد. و اگر بنا به جدل و مناقشه باشد، بايد گروهى كه نوشتن سنت پيامبر را در صدر اسلام تحريم كردهاند، از تسميه به اين نام محروم باشند. آرى ما در اين بخش، اهل سنت را بر گروههايى اطلاق مى كنيم كه در مسأله ولايت و خلافت، راه انتخاب و شورا را در پيش گرفته و از مسأله تنصيص و نصب امام به وسيله پيامبر گرامى سرباز زدند.