اتفاقاً درزمان خود امام اين سئوال مطرح بود وكراراً به او مراجعه كرده وسئوال مى كردند.وقتى محمّد بن عرفه از امام انگيزه پذيرش ولايتعهدى را پرسيد، امام فرمود:«جدم امير مؤمنان عضويت شورا را پذيرفت»[1].

ونيز وقتى ريّان بن الصلت ازامام پرسيد كه:چرا ولايتعهدى را پذيرفتى ؟امام در پاسخ او گفت: «خدا مى داند كه من راضى به آن كار نبودم وقتى بر سر دو راهى قبول ولايتعهدى ويا كشته شدن قرار گرفتم آن را پذيرفتم».[2]

شهادت امام به دست مأمون

مأمون از موقعيت روز افزون امام پيوسته بيمناك بود وخصوصاً درجريان نماز عيد كه در تاريخ به صورت گسترده وارد شده است، از علاقه مردم نسبت به امام (عليه السلام) سخت بيمناك شد ولذا امام را با نقشه خاصى مسموم كرد وبراى اينكه نقشه خود را لوث كند، پس از انتشار خبر مرگ امام سراسيمه به خانه امام آمد در حالى كه گريبان چاك زده واشك مى ريخت وبر سر مى زدوناله مى كرد.

مردم دور خانه حضرت گرد آمده بودند وصداى ناله وگريه از آنها بلند بود و در باره قاتل امام سخن مى گفتند واحياناً از مأمون نام مى بردند، مأمون احساس كرد كه تشييع امام ممكن است حادثه آفرين باشد وفوراً دستور داد كه اعلام كنند تشييع جنازه امام به فردا موكول شود. وقتى جمعيت متفرق شدند، شبانه امام را غسل دادند ودر كنار قبر هارون به خاك سپردند[3].