كارى كه روزه را باطل مى كند انجام دهد، بعد معلوم شود صبح بوده است.

هفتم آن كه كسى بگويد صبح شده و انسان به گفته او يقين نكند، يا خيال كند شوخى مى كند و كارى كه روزه را باطل مى كند انجام دهد، بعد معلوم شود صبح بوده است.

هشتم آن كه نابينا و مانند آن به گفته كس ديگر افطار كند بعد معلوم شود مغرب نبوده است.

نهم آن كه در هواى صاف به واسطه تاريكى يقين كند كه مغرب شده و افطار كند، بعد معلوم شود مغرب نبوده است، ولى اگر در هواى ابرى به گمان اينكه مغرب شده افطار كند، بعد معلوم شود مغرب نبوده، قضا لازم نيست.

دهم آن كه براى خنك شدن، يا بى جهت مضمضه كند يعنى آب در دهان بگرداند و بى اختيار فرو رود ولى اگر فراموش كند كه روزه است و آب را فرو دهد، يا براى وضو مضمضه كند و بى اختيار فرو رود، قضا بر او واجب نيست.

(مسأله 1348) اگر انسان شك كند كه مغرب شده يا نه، نمى تواند افطار كند و همين طور اگر شك كند كه صبح شده يا نه، پيش از تحقيق نمى تواند كارى كه روزه را باطل مى كند، انجام دهد.

احكام روزه قضا

(مسأله 1349) اگر ديوانه عاقل شود، واجب نيست روزه هاى دوران ديوانگى را قضا كند.

(مسأله 1350) اگر كافر مسلمان شود، واجب نيست روزه هاى وقتى را كه كافر بوده قضا نمايد. ولى اگر مسلمانى كافر شود و دوباره مسلمان گردد، روزه هاى وقتى را كه كافر بوده بايد قضا نمايد.

(مسأله 1351) روزه اى كه از انسان به واسطه مستى فوت شده، بايد قضا نمايد. اگرچه چيزى را كه به واسطه آن مست شده، براى معالجه خورده باشد.

(مسأله 1352) اگر براى عذرى چند روز روزه نگيرد و بعد شك كند كه چه وقت عذر او