در فاصلۀ ميان سالهاى 1914 تا 1918 ضدّ اطّلاعات بريتانيا به شهرت بزرگى نايل آمد؛ زيرا با اتّخاذ اقدامهاى پيشگيرانه، جهت حفظ اسرار خودى، همۀ مزدوران و جاسوسان داخل كشورش را دستگير كرد و نيروهاى ضد اطّلاعاتىاش را به داخل و خارج اعزام داشت. [1]
در سال 1939م سازمانهاى اطّلاعاتى به كسب اخبار نظامى و ديپلماسى توجّهى نداشتند و تنها به كسب اخبار صنعتى و علمى دشمن مىپرداختند. [2]پس از پايان جنگ دوّم جهانى عمليّات جاسوسى و پنهانى افزايش يافت و نتيجۀ آن افزايش اهتمام ضدّ اطّلاعات به امور «امنيّتى» در مورد ايجاد مشكلات و موانع بر سر راه مزدوران و دشوار ساختن مأموريت آنان بود. [3]
با مرورى گذرا بر تلاشهاى اطّلاعاتى، در طول تاريخ، درمىيابيم كه هر چند سازمانها و ابزارهاى اطّلاعاتى تفاوت كرده و تلاشهاى اطّلاعاتى شكلهاى مختلفى به خود گرفته است؛ اما ماهيّت آنها از دو نوع خارج نبوده است: ايجابى و پيشگيرانه. [4]
سازمان اطّلاعات شوروى (سابق) مشابه دايرۀ پشتيبانى دولت يعنى پليس مخفى
[1] -ر. ك: سعيد جزائرى، المخابرات و العالم، ص 180 به بعد.
[2]- ر. ك: حافظ ابراهيم خيرالله، عالم الاستخبارات، ص 5.
[3] -ر. ك: جنگ جهانى دوّم (1939-1945) . سياست خصمانهاى كه نيروهاى محور (آلمان، ايتاليا و ژاپن) در پيش گرفتند مهمترين وقايع سياسى بود كه باعث شعلهور گرديدن اين جنگ شد و با اشغال جزاير بوهيميا از سوى آلمان، به اوج رسيد. بعد از پيروى دو دولت غربى (فرانسه و بريتانيا) از سياست متاركۀ جنگ (1938) ، اين دو كشور در تسليح مجدد خود كوشيدند و سلامت دولتهايى را كه در خطر بودند، بهويژه اطريش را تضمين كردند. از مهمترين نتايج اين جنگ ايجاد سازمان ملل متّحد بود. (ر. ك: محمد شفيق غربال، الموسوعة العربية الميسره، ص 700-701.)
[4] -محمد جمال الدين محفوظ، المدخل الى العقيدة والاستراتيجية العسكرية الاسلامية، مطابع الهيئة المصريه العامه للكتاب،1976، ص 149. از اين پس هر جا به اين مأخذ رسيديم اين گونه ارجاع مىدهيم: محمد جمال، المدخل الى العقيده.
[5] -ر. ك: حافظ ابراهيم خيرالله، عالم الاستخبارات، ص 9؛ سعيد الجزائرى، المخابرات و العالم، ص 37 به بعد؛ حرب الاستخبارات، ص 71 به بعد.