اسم الکتاب : تعليم و تربيت در اسلام المؤلف : الهامى نيا، على اصغر الجزء : 1 صفحة : 15
درس اوّل: تعليم و تربيت (1)
تعريف تعليم
«تعليم» در لغت به معناى القاى مطلب و تكرار و ممارست آن است، چندان
كه متعلّم از آن متأثر شود،[1] و در اصطلاح
عبارت است از «فراهم كردن زمينهها و عوامل براى اينكه متعلم دانشى را واجد شود».[2]
بر مبناى اين تعريف، كار معلم فراهم كردن زمينهها و عوامل مختلف جهت
يادگيرى دانشآموز است و اين خود دانشآموز است كه عمل يادگيرى را انجام داده و
دانشى را فرا گيرد. بنابراين اينكه بعضى در تعريف تعليم گفتهاند: «تعليم يعنى انتقال معلومات از ذهن معلم به اذهان دانشآموزان»، تعريف دقيق و واقع بينانهاى نيست. چون در واقع، معلّم جز سخن
گفتن، نوشتن، توضيح دادن مطالب و ... كار ديگرى را انجام نمىدهد و اين متعلم است
كه با فراهم شدن اينگونه زمينهها، مطالب را درك كرده و فرامىگيرد.
تعليم واقعى
تعليم اگر در ياد دادن مطالب از طرف معلم و يادگيرى آن از طرف
دانشآموز خلاصه شود، تعليم واقعى نيست؛ زيرا در اين صورت، فراگيرنده تنها
معلوماتى را در ذهن خود انبار كرده و بگونهاى تقليدوار آنها را تكرار مىكند، بدون
اينكه تأثيرى در پرورش قواى فكرى و عقلانى او داشته باشد؛ اما اگر معلم همراه با
ياد دادن، نيروى فكرى و عقلى