اِيّٰاكَ وَالْكَسَلَ وَالضَّجَرَ فَاِنَّهُمٰا مِفْتٰاحُ كُلِّ شَرٍّ. [1]

از تنبلى و بى حوصلگى بپرهيز كه (اين دو) كليد هر بدى است.

اين سخن ارزندۀ امام علاوه بر تأييد همۀ آثار ناهنجار يادشده، زنگ خطرى است كه به گستردگى پليدى و شومى اين بيمارى هشدار مى‌دهد و مسلمانان را از آلوده شدن بدان باز مى‌دارد.

- امام صادق(ع) نيز به يكى از فرزندانش مى‌فرمايد:

اِيّٰاكَ وَالْكَسَلَ وَ الضَّجْرَةَ فَاِنَّهُمٰا يَمْنَعٰانِكَ مِنْ حَظِّكَ مِنَ الدُّنْيٰا وَالْاٰخِرَةِ. [2]

از تنبلى و بى‌حوصلگى بپرهيز كه اين دو تو را از لذت و نصيب دنيا و آخرت باز مى‌دارند.

ب - عملى

براى درمان و پيشگيرى ميكروب دلسردى و عمل‌زدگى بايد اقدام جدّى كرد تا از ريشه بخشكد و نشاط و تحرك جاى آن را بگيرد، از جمله:

- همواره از خدا بخواهد كه هيچ‌گاه او را به كسالت و بى‌حالى در كارهاى دنيا و آخرت گرفتار نسازد و نشاط و شادابى بدو ببخشد، همان‌گونه كه رسول خدا(ص) در دعا عرض مى‌كرد:

... امْنُنْ عَلَيْنٰا بِالنَّشٰاطِ وَ اعِذْنٰا مِنَ الْفَشَلِ وَالْكَسَلِ. [3]

[ پروردگارا ] با نشاط بر ما منت بگذار و ما را از ضعف و سستى دور دار.