اَلْفَضيٖلَةُ غَلَبَةُ الْعٰادَةِ. [1]

چيرگى عادت [ نيك ] فضيلت است.

و بر اثر فراوانى و پايندگى چنين عادتهايى مى‌توان به قلّۀ بزرگى و شرف دست يافت. همان امام فرمود:

بِغَلَبَةِ الْعٰادٰاتِ الْوُصُولُ الىٰ اشْرَفِ الْمَقٰامٰاتِ. [2]

با تحكيم عادتهاى نيك، دسترسى به شريفترين جايگاهها ميسّر مى‌شود.

ب - نكوهش

به همان نسبت كه عادات فعلى و زيبا مورد تحسين قرار گرفته، از عادات زشت و انفعالى نكوهش و از اعتياد بدانها نهى شده است.

رسول اكرم(ص) فرمود:

مَنْ تَعَوَّدَ كَثْرَةَ الطَّعٰامِ وَالشَّرٰابِ قَسٰا قَلْبُهُ. [3]

هركس به پرخورى و پرنوشى عادت كند، دلش سخت مى‌گردد.

امام كاظم(ع) نيز مى‌فرمايد:

لاٰ تُعَوِّدْ عَيْنَكَ كَثْرَةَ النَّوْمِ فَاِنَّهٰا اقَلُّ شَىْءٍ فِى الْجَسَدِ شُكْراً. [4]

چشمت را به خوابِ زياد عادت نده كه از همۀ اعضاى بدن ناسپاس‌تر است.

گرچه واژۀ عادت و مشتقاتش، در روايات كمتر به كار رفته است، ولى مى‌توان اغلبِ رواياتى را كه در حيطۀ اخلاق اسلامى،