تاريخ روابط خارجى معاصر ايران - نظرپور، مهدی

اسم الکتاب : تاريخ روابط خارجى معاصر ايران المؤلف : نظرپور، مهدی الجزء : 1 صفحة : 26

ايران بودند.
در اوايل سلطنت قاجاريّه به علت هرج و مرجى كه ايران را فراگرفته بود، «آراكلى خان» - هراكليوس- والى گرجستان سعى كرد از نظر سياسى از ايران مستقل شود. به اين علت در سال 1162 ه. ش/ 1783 م، يك معاهده سرّى با دولت روسيه امضا كرد كه به موجب آن رابطه سياسى خود را با ايران قطع كرده، تحت حمايت دولت روسيه قرار گرفت. «1» اين اقدام تجزيه طلبى حاكم گرجستان كه مورد حمايت سياست توسعه طلبى روسيه بود مورد مخالفت شديد آغا محمد خان قرار گرفت. شاه قاجار ابتدا از والى گرجستان خواست كه از دربار ايران اطاعت كند. امّا چون «آراكلى خان» از فرمان «آغا محمدخان» امتناع ورزيد، او با سپاه بزرگى به گرجستان يورش برد و با سرعت و غافلگيرى سريع آنجا را تصرف كرده، مردم شهر تفليس را قتل عام نمود. در اين جنگ دولت روسيه به علت سرعت عمل نيروهاى ايرانى نتوانست به متّحد خود كمك كند و آراكلى خان به روسيه فرار كرد. «2» در سال 1176 ه ش، پس از كشته شدن آغا محمدخان، يك بار ديگر آثار هرج و مرج و بى نظمى در ايران هويدا شد. در اين زمان كه فتحعليشاه تازه به قدرت رسيده بود و هنوز تسلط كامل بر تمام ايران نداشت دولت روسيه از موقعيت پيش آمده سوء استفاده كرده و در سال 1178 ه ش/ 1799 م، به بهانه وامهايى كه به «گرگين خان» حاكم جديد گرجستان داده بود، او را به روسيه تبعيد كرد، ژنرال «سيسيانف را» به فرماندارى كل گرجستان منصوب كرد. دولت روسيه به اين هم اكتفا نكرد ودر سال 1179 ه ش/ 1800 م، «گرگين خان» را در زير تهديد و فشار به امضاى قراردادى وادار كرد كه به موجب آن از پادشاهى گرجستان به نفع روسيه دست بكشدو «پُل اول» تزار روسيه به عنوان تزار گرجستان منصوب شد.
بدين ترتيب، اين ايالت ايران ضميمه خاك روسيه شد و روسيه به يكى از هدفهاى سياست خارجى خود كه تصرف شهرهاى قفقاز ايران بود، دست يافت و روابط دو

اسم الکتاب : تاريخ روابط خارجى معاصر ايران المؤلف : نظرپور، مهدی الجزء : 1 صفحة : 26

صيغة PDF

شهادة

الفهرست