يك- ارتش كلاسيك و مجهز به سلاح‌هاى پيشرفته كه به‌تازگى از بند رژيم ستمشاهى و سلطۀ مستشاران آمريكايى رهايى، و بر اساس اهداف متعالى انقلاب اسلامى سامان يافته بود؛

دو- سپاه پاسداران انقلاب اسلامى؛ نهادى جوشيده از متن انقلاب و مردم با انگيزه‌اى قوى و روحيه‌اى عالى، امّا فاقد تجهيزات مدرن نظامى كه بعدها سازمان نظامى و يگان‌هاى رزمى آن شكل گرفت؛

سه- نيروهاى مردمى با عنوان «بسيج» كه ستون فقرات نظام اسلامى را تشكيل مى‌دادند و همواره در تمامى صحنه‌هاى سياسى-اجتماعى و به‌ويژه نظامى حضورى فعال داشتند.

ظاهر ناهمگون و تفاوت سازمانى اين نيروها دشمن را به اين پندار رسانده بود كه در جنگ پيروز است، امّا امام با شخصيت برجسته و نفوذ معنوى بالاىِ خود، ارتش، سپاه و بسيج را در جهت هدف مشتركِ دفاع از ميهن اسلامى هماهنگ كرد:

سپاه پاسداران و قواى نظامى ديگر خودشان را يك بدانند؛ همه‌تان براى يك مقصد داريد عمل مى‌كنيد و آن مقصد اين است كه كشور خودتان را آزاد نگه داريد. [1]

همچنين در مواقع حساس دفاع مقدّس، براى خنثى‌كردن توطئه‌هاى دشمنان و جلوگيرى از تفرقه در يگان‌هاى رزمى فرمود:

كوشش كنيد كه در بين [شما] اين نباشد كه من ارتشى هستم يا سپاهى هستم، من بسيجى هستم؛ همه احساس اين را كنيد كه ما خدمتگزار اسلاميم. [2]