اسم الکتاب : اصطلاحات نظامى در فقه اسلامى المؤلف : جمعی از نویسندگان الجزء : 1 صفحة : 10
در حديث چنين آمده است: «اذا اخْفَرَتِالذِّمَةِ نُصِرَ الْمُشْرِكُونَ عَلَى الْمُسْلِمينَ» «1» وقتى پيمان و ذمه شكسته شود، مشركان بر مسلمانان پيروز مىشوند. پذيرش ذمه اهل كتاب از طرف مسلمانان طى قراردادى صورت مىگيرد و تا زمانى كه مواد اين قرارداد از طرف اهل كتاب نقض نشده، آنها تحت حمايت اسلام در امنيت زندگى مىكنند، ولى نقض هر يك از مواد قرارداد سبب برائت ذمه آنان شده و جان و مال و ناموس و اولاد شان بر مسلمانان حلال مىشود. «2» اجْهازْ اجْهازْ از ماده جهز، در لغت در مورد مجروح جنگى به كار رفته است و به معنى سختگرفتن و سرعت در اتمام كار و كشتن مجروح است. «3» و در اصطلاح فقه نظامى نيز همين منظور است. البته اسلام دستور به احسان و مداراى با مجروح جنگى داده است. بخصوص اگر مجروح مسلمان باغى باشد كه مركزيت و سازمانى ندارد و يا سازماندهى آنان از هم پاشيده است. امّا آنانكه هنوز مركزيت و پايگاهى دارند، كشته مىشوند. «4» حفص بن غياث مىگويد: از امام صادق (ع) حكم دو طائفه مسلمان، يكى باغى و ديگرى عادل، كه با هم مىجنگند و عادل پيروز شده را پرسيدم. فرمود: اهل عدل نبايد فراريان را تعقيب كنند، و اسيرانشان را بكشند، و مجروحان را به قتل برسانند. البته اين حكم وقتى است كه پايگاهى براى اهل بغى باقى نمانده است. اما اگر هنوز مركزيت و تشكيلات و پايگاهى دارند، اسيرانشان كشته مىشوند، فراريانشان مورد تعقيب قرار مىگيرند و مجروحانشان به قتل مىرسند. (و جريحهم يجاز عليه). «5»
اسم الکتاب : اصطلاحات نظامى در فقه اسلامى المؤلف : جمعی از نویسندگان الجزء : 1 صفحة : 10