بَذل الکُبری ' ، «راویه » و خوانندة اوایل دوران عباسی (متوفی پیش از 227 و احتمالاً 224). او کنیزی دو رگه از نژاد سیاه و سفید (مُوَلَّدَة صفراء) بود که در مدینه به دنیا آمد و در بصره پرورش یافت ، و جعفر، پسر خلیفه الهادی ، او را خرید. بذل بعد از 193، «جاریة » (کنیز) سوگلیِ امین شد و از او پسری آورد. در موسیقی شاگرد استادانی چون ابن جامع * و فُلَیح و ابراهیم موصلی * بود. وی سبک سنّتیِ «حجازی » را در موسیقی عربی حفظ کرد و در ساخته های خود اشعار شاعران حجاز را ترجیح می داد. «ضاربه » (عودنواز) و خواننده ای ماهر، و «ظریفه » (خوش سخن ) بود و می گویند که سی هزار «صوت » (ترانه ) حفظ داشت . مجموعه ای به نام کتاب فی الاغانی شامل دوازده هزار ترانه (بدون نشانه های موسیقی ) برای علی بن هشام گردآوری کرد و ده هزار دینار پاداش گرفت . این کتاب یکی از منابع ابوالفرج اصفهانی در نگارش کتاب اغانی بوده و او در 22 مورد از آن نقل کرده است . بذل الکبری ثروت فراوانی از خود به جای گذاشت که به بازماندگان عبدالله بن الامین رسید. دَنانیر و مُتَیّم الهاشِمیّه از جملة شاگردان او بودند.

---

منابع :
(1) علی بن حسین ابوالفرج اصفهانی ، الاغانی ، قاهره 1345ـ1351، ج 17، ص 75ـ80 ، نیز رجوع کنید به فهرستها؛
(2) کرم بستانی ، النساءالعربیات ، بیروت 1964، ص 104ـ107؛
(3) ( علی بن محمد شابشتی ، الدیارات ، چاپ کورکیس عواد، بیروت 1406/1986، ص 44، 65، 67 ) ؛
(4) خلیل مردم بک ، جمهرة المغنین ، دمشق 1964، ص ـ150؛
(5) ( احمدبن عبدالوهاب نویری ، نهایة الارب فی فنون الادب ، قاهره 1923ـ1955، ج 5، ص 88 ـ91 ) ؛


(6) H. G. Farmer, History of Arabian music , 134.

) / د.اسلام / نویباوئر (