responsiveMenu
صيغة PDF شهادة الفهرست
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
اسم الکتاب : دانشنامه جهان اسلام المؤلف : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    الجزء : 1  صفحة : 7255

لالاشاهین¬پاشا، ، لالاشاهین¬پاشا، مربی سلطان¬مراد اول، فرمانده نظامی و نخستین پاشا و بیگلربیگی عثمانی در قرن هشتم. منابع متقدم عثمانی به مناسبت¬هایی القاب گوناگونی به اوداده اند: چون لـلۀ(مربّی) شاهزاده¬مراد بود، وی را شاهین¬لالا یا لالا¬شاهین و چون مأمور فتحِ ممالک مسیحی بود، وی را غازی¬شاهین¬لالا، همچنین لالا¬شاهین¬بیگ، و گاه به اختصار لالا¬پاشا خوانده¬اند( رجوع کنید به عاشق¬پاشازاده، ص53؛ نشری، ج1، ص238، 202،210؛ خواجه-سعدالدین، ج1، ص72؛ لطفی¬پاشا، ص32). وی در دربار سلطان اورخان غازی (حک:726-760) تربیت شد (لطفی پاشا، حاشیۀ ص 32؛ رفیق، ص 56، 67). ظاهراً، نخستین وظیفۀ رسمی او در دربار، للگی شاهزاده¬ مراد (بعداً سلطان مراد اول)، پسر اورخان¬غازی، بود(لطفی پاشا، همانجا؛ رفیق، ص56). لالا¬شاهین به ¬همراه شاهزاده مراد در 760 از سوی سلطان اورخان مأمور فتوحات در مناطق روم¬ایلی شد. درپی درگذشت اورخان در 761 و عزیمت مراد به بورسه برای جلوس، لالا¬شاهین از جانب مراد، برای نخستین¬بار در تاریخ عثمانی، با عنوان بیگلربیگی(امیرالامرا)، فرمانده نیروهای عثمانی در روم¬ایلی شد (لطفی پاشا، همانجا؛ چارشیلی، ج1، ص572). وی بعد از فتح فلبه و ادرنه، به وزارت رسید (لطفی پاشا، همانجا؛ ثریا، ج3، ص132؛ رفیق، ص 58-61) و رسماً به پاشا* ملقب گردید(ثریا، ج3، ص132؛ ج4، ص738).

لالاشاهین پاشا در حدود 763، به همراه سلطان مراد (حک:760-791)، برای ادامۀ فتوحات، به روم ایلی رفت. آنان به نواحی بلغارستان تاختند و پس از فتح چندین شهر ، ایالت بزرگی با مرکزیت ادرنه تشکیل دادند. لالاشاهین پاشا از ادرنه به گسترش عملیات نظامی ادامه داد(سامی، ج6، ص4250-4251؛ دانشمند، ج1، ص37-40). در768 توانست تا صوفیه پیش رود و ارتباط سرزمینهای بالکان را با قسطنطنیه قطع کند. در 775 نیز، به همراه صدراعظم چندرلی قره¬خلیل خیرالدین¬پاشا، نخستین قاضی¬عسکر عثمانی (رجوع کنید به لطفی پاشا، همانجا)، در فتوحات روم ایلی شرکت کرد(رجوع کنید به عاشق¬پاشازاده، ص52؛ صولاق¬زاده، ص29-35؛ نشری، ص192 به بعد).

لالاشاهین پاشا بیشتر عمر خود را صرف فتح ممالک مسیحی کرد. نقش او در سلطنت عثمانی از حیث فرماندهی های پیروزمندانه در جنگ و تصرف بخشهایی از سرزمینهای مسیحی در روم ایلی درخور توجه است. وی همچنین از جمله بانیان ِ نظام سربازگیری و غلام¬پروری پنجک و عجمی اوغلانی و تشکیل سپاه معروف ینی¬چری بوده است(نشری، ج1، ص196-198).

لا لا شاهین پاشا احتمالاً پیش از 788 درگذشته است (چارشیلی، ج1، ص573). وی در سرزمین¬های مفتوحه، بناهای عام المنفعۀ بسیاری ساخت(رفیق، ص 67-68)، از جمله مکتب خانه ای در بورسه ، خانقاهی در کرماستی، مسجد جامعی در روم ایلی، مدرسه ای در فلبه و پلی بر رود مریج در نزدیکی فلبه (سامی، ج5، ص3971).


منابع :
(1) محمد ثریا، سجل عثمانی یاخود تذکره مشاهیر عثمانیه، [استانبول] 1311؛
(2) احمد رفیق، مشهور عثمانلی قوماندانلری، استانبول 1318؛
(3) شمس¬الدین سامی، قاموس الاعلام، استانبول 1314؛
(4) سعدالدین محمد¬افندی، تاج¬التواریخ، [استانبول 1279]؛
(5) صولاق¬زاده، صولاق¬زاده تاریخی، استانبول 1297؛
(6) عاشق¬پاشازاده، عاشق¬پاشازده تاریخی، استانبول 1332؛
(7) لطفی¬پاشا، تواریخ آل عثمان، استانبول 1341؛
(8) İsmail Hami Danişmend, İzahlı Osmanlı tarihi kronolojisi, İstanbul 1972.
(9) Mehmed Neşri, Kitâb-ı cihan-numa, Neşri tarihi, ed. Faik Reşit Unat-Mehmed A. Köymen, Ankara 1995.
(10) TDVİA, s.v. “Lala Şahin Paşa”(by Abdülkadir Özcan).
(11) İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Osmanlı tarihi, Ankara 2003.






/حجت فخری/

تاریخ انتشار اینترنتی : 1392/03/05

اسم الکتاب : دانشنامه جهان اسلام المؤلف : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    الجزء : 1  صفحة : 7255
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
صيغة PDF شهادة الفهرست