خرّازى، حسين ، خرّازى، حسين، فرمانده لشكر 14 امام حسين عليه السلامِ سپاه پاسداران انقلاب اسلامى. خرازى در اول شهريور 1336، در خانوادهاى مذهبى در اصفهان به دنيا آمد. او پس از فراگيرى مقدمات علوم دينى در خانه، ديپلم طبيعىاش را از دبيرستان نمونه اصفهان (شبانه) در 1355ش اخذ كرد و در دانشگاه شيراز پذيرفته شد، اما به علت مشكلات مالى، از ادامه تحصيل بازماند. در همان سال، خرازى در پادگان قوچان به خدمت نظام وظيفه مشغول شد. سپس به مدت شش ماه، براى مقابله با جبهه آزاديبخش ظفار* به عمان اعزام شد و با اوجگيرى انقلاب اسلامى به انقلابيون پيوست (صمدى، ص 63؛ قراگوزلو، ص 36ـ37؛ رهيافتگان وصال، ص 81).
با پيروزى انقلاب اسلامى در 22 بهمن 1357، خرازى به كميته دفاع شهرى اصفهان ملحق شد. او در فرونشاندن غائله گنبد و تركمنصحرا در ابتداى 1358ش نقش مؤثرى داشت (بنىلوحى، ص 41ـ42). در پى تشديد بحران كردستان، در آخرين ماههاى 1358ش، گردان ضربت را براى تأمين امنيت منطقه تشكيل داد (گلابچى، ص 375؛ روزشمار جنگ ايران و عراق، جنگنامه 1، ج 1، ص320؛ قراگوزلو، ص 62). خرازى همچنين در آزادسازى شهرهاى ديواندره، سقز، بانه، مريوان و سردشت از دست افراد مسلح، مؤثر بود (صمدى، همانجا).
پس از آغاز جنگ عراق با ايران* (1359ـ1367ش)، او با كمك نيروهاى خود، در حاشيه رودخانه كارون، نخستين خط دفاعى منطقه، معروف به خط شير، را احداث كرد (گلابچى، همانجا؛ قراگوزلو، ص 56، 64ـ65). اين ابتكار موفقيتآميز سبب شد كه هدايت عمليات در منطقه خوزستان از نيمه دوم بهمن 1359 به عهده خرازى گذاشته شود. او در عمليات فرمانده كل قوا در 21 خرداد 1360، پس از شكستن خطوط دفاعى و سه كيلومتر پيشروى در مواضع نيروهاى عراقى، آنها را وادار كرد كه حدود هفت كيلومتر عقبنشينى كنند (قراگوزلو، ص 65). همچنين، در عمليات ثامنالائمه و شكست حصر آبادان در 5 مهر 1360 و در عمليات آزادسازيهاى بعدى، همچون طريقالقدس، فتحالمبين و بيتالمقدس شركت فعالانه داشت (همان، ص 66ـ68؛ گلابچى، همانجا؛ صفوى، ج 1، ص 178ـ180). خرازى پس از عمليات طريقالقدس، تيپامام حسين عليهالسلام را تشكيل داد و فرماندهى آن را به عهده گرفت. اين تيپ در عمليات فتحالمبين، پس از شناسايى بخش وسيعى از مناطق اشغالى، وارد عمل شد، اما با افزايشفشار نيروهاى عراقى در حلقه محاصره قرار گرفت و خرازىدر ادامه عمليات مجروح شد. پس از عمليات فتحالمبين،خرازى تيپ امام حسين عليهالسلام را به لشكر ارتقا دادو همچنان فرمانده آن بود. او در مقام فرماندهى لشكر 14امام حسين، در عمليات مختلف حضور داشت و چند بار مجروح شد و یک دست خود را از دست داد. او در 8 اسفند 1365 در منطقه عملياتى كربلاى 5 به شهادت رسيد (صمدى، ص 65؛ ره يافتگان وصال، ص 82ـ83؛ گلابچى، ص 375ـ376؛ قراگوزلو، ص 57، 81 ـ103).
منابع : (1) على بنىلوحى، هزار قله عشق: خاطراتى از سردار سرلشگر شهيدحاج حسين خرازى فرمانده لشگر 14 امام حسين(ع)، ]اصفهان[ 1375ش؛ (2) روزشمار جنگ ايران و عراق، تهران :سپاه پاسداران انقلاب اسلامى، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، 1372ش ـ؛ (3) رهيافتگان وصال: معرفى اسوههاى ايثار، سرداران شهيد سپاه پاسداران انقلاب اسلامى، تهيه و تدوين حوزه نمايندگى ولىفقيه در سپاه، تهران: مركز فرهنگى سپاه، 1373ش؛ (4) يحيى صفوى، از جنوب لبنان تا جنوب ايران: خاطرات سردار سرلشكر دكترسيد يحيى (رحيم) صفوى، ج 1، تدوين مجيد نجفپور، تهران 1385ش؛ (5) محمدعلى صمدى، يادگار سرداران، تهران 1376ش؛ (6) غلامحسين قراگوزلو، حاجحسين خرازى فرمانده لشكر امام حسين(ع)، ]تهران [1370ش؛ (7) حسين گلابچى، فرهنگواره دفاع مقدس، تهران: بنياد حفظ آثار و ارزشهاى دفاع مقدس، [.بىتا].
/ حسين يكتا/